Abstrakt

Aktualnie obowiązująca ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm., dalej GospNierU) określa dla osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień w zakresie zawodu pośrednika w obrocie nieruchomościami i zarządcy obowiązek uzyskania licencji, która nadawana jest bez egzaminu jednakże po spełnieniu wymogu posiadania stosownego wykształcenia i praktyki. Natomiast wykonujący już zawód pośrednicy i zarządcy, zgodnie z zapisami ustawy, odpowiadają zawodowo za swoje czynności, co oznacza możliwość utraty przez nich uprawnień lub nałożenia innej kary, jeśli w wyniku postępowania przed państwową komisją odpowiedzialności zawodowej wyjdą na jaw okoliczności potwierdzające nieprzestrzeganie przez nich obowiązków prawem nakazanych. Dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości projekt z 6.4.2012 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (dalej zwany projektem lub też ustawą nowelizującą), zmieniający w art. 6 GospNierU w zakresie tzw. przepisów zawodowych zakłada zniesienie wspomnianych licencji i obowiązku posiadania jakiegokolwiek wykształcenia, a także odpowiedzialności zawodowej. Posiadanie licencji zastąpione ma być obowiązkiem wpisu do rejestru, co jednakże nie zmienia faktu, że z wpisem wiązać się będzie nadanie uprawnień, a ponadto może w przypadku przewlekłości lub bezczynności ograniczyć pozycję procesową kandydatów do zawodu.

Zniesienie licencji – regulacja art. 179 ust. 2 oraz 184 ust. 2 GospNierU

Zgodnie z obowiązującym obecnie art. 179 GospNierU pośrednictwo w obrocie nieruchomościami jest działalnością zawodową wykonywaną przez pośredników, czyli przez osoby fizyczne posiadająca licencję zawodową nadaną w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego działu. Ponadto prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest możliwe, w przypadku gdy czynności z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomościami będą wykonywane przez pośredników w obrocie nieruchomościami. Natomiast projekt zmieniający art. 179 ust 2 GospNierU zakłada iż „Pośrednikiem w obrocie nieruchomościami jest osoba fizyczna wpisana do centralnego rejestru pośredników w obrocie nieruchomościami”.

Odpowiednie zapisy zmieniające, znajdują się w projekcie wobec zarządców nieruchomościami. Obecnie zarządzanie traktowane jest jako czynności zawodowe wykonywane przez zarządcę, czyli osobę fizyczną posiadającą licencję (art. 184 ust. 2 GospNierU), natomiast planowana zmiana treści ustępu drugiego art. 184 GospNierU zakłada, iż „zarządca nieruchomości jest osobą fizyczną wpisaną do centralnego rejestru zarządców nieruchomości”.

Z powyższego zapisu wynika więc, że założeniem projektu rządowego jest:

a) zniesienie licencji, przy jednoczesnym pozostawieniu

b) wpisu do rejestrów pośredników zarządców.

W związku z powyższym należy zastanowić się, czym tak naprawdę jest licencja, a czym rejestr i w jakim zakresie zmianie ulegają przepisy dotyczące prowadzenia rejestrów oraz dokonywania w nich wpisów. Zgodnie bowiem z art. 179 ust. 4 GospNierU dotyczącym pośredników oraz 184 ust. 4 GospNierU dotyczącym zarządców (których to projekt rządowy ustawy zmieniającej nie planuje nowelizować), z dniem wpisu do centralnego rejestru kandydat nabywa prawo wykonywania zawodu oraz używania odpowiednio tytułu zawodowego „pośrednik w obrocie nieruchomościami” lub „zarządcy nieruchomości”.

Doktryna prawa administracyjnego wyróżnia szczególne decyzje o określonej w przepisach nazwie, charakteryzujące się ponadto wspólnymi dla danego rodzaju cechami. Są to zezwolenia, koncesje oraz licencje¹. W administracyjnym prawie gospodarczym licencje są także określone jako środki prawne, przy oczywiście rozróżnieniu pojęciowym środków prawnych i prawnych form działania organów w ten sposób, iż przez środek prawny rozumie się pewien sposób (metodę) oddziaływania na adresata, którego zewnętrznym i prawnie skategoryzowanym przejawem jest forma².

Zezwolenie jest zatem [...]