Abstrakt
Sprzedaż gruntów niezabudowanych może podlegać podatkowi VAT. Jednak w wielu sytuacjach można skorzystać ze zwolnienia od podatku. Autorka analizuje dotychczasowy zakres zwolnienia oraz planowane na rok 2013 zmiany przepisów. Tekst jest fragmentem książki pt. „Nieruchomości. Aspekty podatkowe i cywilnoprawne”.
Tereny, grunty i towary
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 VATU, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Zaproponowana zmiana tego przepisu polega na wykreśleniu zwrotu „oraz przeznaczone pod zabudowę”1 (zwolnieniem objęto by także zbycie gruntów przeznaczonych pod zabudowę).
Ustalając zakres zwolnienia, należy przede wszystkim ustalić zakres pojęcia „teren”. Ponieważ nie zostało ono zdefiniowane w VATU, należy wyjaśnić w szczególności, czy jest ono tożsame z pojęciem „gruntu” lub „towaru”. Towarem – do końca 2010 r. – były m.in. grunty, a od 1.1.2011 r. – są rzeczy i ich części (art. 2 pkt 6 VATU). Dostawą towaru – w myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 VATU – jest ustanowienie oraz zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntów. Można więc uznać, że niezależnie od tego czy przedmiotem umowy jest nieruchomość gruntowa (grunt) czy prawo wieczystego użytkowania gruntu – zawsze dochodzi do dostawy towaru. Niestety ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 9 VATU posłużył się niezdefiniowanym zwrotem „dostawa terenów”. Jak zauważono, pojęcie terenu nie zostało zdefiniowane w przepisach o podatku VAT, należy więc szukać jego definicji w innych aktach prawnych. O „terenach” mowa jest w ustawie z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.; dalej PlanZagospPrzestrzU). Określa ona zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy. Z treści całej PlanZagospPrzestrzU wynika, że pojęcie „terenu” obejmuje zarówno tereny objęte prawem własności, jak i tereny objęte użytkowaniem wieczystym. PlanZagospPrzestrzU nie różnicuje się form władania gruntem. Terenem są więc wszystkie grunty bez względu na formę prawną władania nimi. Oznacza to, że zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 VATU powinno obejmować także dostawę gruntów objętych prawem użytkowania wieczystego. Jednak ustalenie zakresu zwolnienia komplikuje fakt, że objęto nim „dostawę terenów”. Jeżeli uznać, że pojęcie to jest tożsame z pojęciem „dostawy towarów” to zwolnieniem objęte jest:
1) odpłatne zbycie prawa własności nieruchomości gruntowej;
2) odpłatne zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz
3) ustanowienie tego prawa na rzecz użytkownika wieczystego.
Niezależnie od zwolnienia ustawowego [...]