Abstrakt
Analiza kolejnych zmian przepisu art. 68 GospNierU uzasadnia stwierdzenie, że ustawodawca odstępuje od rygorystycznego obowiązku zwrotu bonifikaty w przypadku zbycia osobie trzeciej lokalu mieszkalnego w okresie 5-letniej karencji, na rzecz elastycznego stosowania przepisu poprzez stworzenie szeregu wyłączeń, umożliwiających wprowadzenie byłych zasobów komunalnych do obrotu lokalami mieszkalnymi. Celu tego nie należy pomijać przy dokonywaniu interpretacji przepisów GospNierU.
Przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe a obowiązek zwrotu bonifikaty
Ustawą z 24.8.2007 r. w art. 68 ust. 2a GospNierU dodano pkt 5 zwalniający nabywców nieruchomości z obowiązku zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, jeżeli środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe. Zawarte w tym przepisie zwolnienie z obowiązku zwrotu bonifikaty obowiązuje od dnia 22.10.2007 r.
Zawarte w przepisie art. 68 ust. 2a pkt 5 GospNierU sformułowanie „środki uzyskane z jego sprzedaży” nie zostało zdefiniowane w ustawie, dlatego w celu jego wyjaśnienia uzasadnione jest posłużenie się metodą wykładni systemowej. Na gruncie prawa podatkowego podobne sformułowanie, tj. „przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości” zostało zdefiniowane w art. 19 ust. 1 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.; dalej PDOFizU), jako wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Środkami uzyskanymi ze sprzedaży lokalu mieszkalnego będzie uzyskana przez zbywcę cena sprzedaży lokalu, pomniejszona o poniesione przez niego koszty z tytułu zawarcia umowy, np. podatek, opłaty notarialne, sądowe lub wynagrodzenie pośrednika. Pojęcia „lokal mieszkalny” oraz „nieruchomość przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe” mają identyczne znaczenie jak te, których użyto w pkt 4 ust. 2a oraz w pozostałych przepisach art. 68 GospNierU. Sformułowania „inny lokal mieszkalny” nie można ograniczać do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, tj. nieruchomości lokalowej, ponieważ użyte w przepisie pojęcie „nieruchomości” nie dotyczy innego lokalu mieszkalnego. Za środki uzyskane ze sprzedaży lokalu mieszkalnego można zatem nabyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.
Sprzedaż lokalu mieszkalnego nabytego od gminy lub Skarbu Państwa na warunkach określonych w art. 68 ust. 2a pkt 5 GospNierU zwalnia z obowiązku zwrotu bonifikaty. Zwolnienie jest uzależnione od przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego lokalu lub nieruchomości i dokonania tej czynności przed upływem 12 miesięcy. Wydatkowanie środków powinno nastąpić w terminie 12 miesięcy liczonym od dnia sprzedaży lokalu mieszkalnego. Zastrzeżony w przepisie termin 12 miesięcy dotyczy wydatkowania środków ze sprzedaży, nie wymaga jednak nabycia w tym okresie w sensie fizycznym władania innym lokalem lub nieruchomością. Nabycie innego lokalu (nieruchomości) może nastąpić po upływie 12 miesięcy od daty sprzedaży lokalu mieszkalnego.
Jak wynika z treści przepisu, warunkiem zwolnienia z obowiązku zwrotu bonifikaty jest przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu na nabycie innego lokalu lub nieruchomości. Nasuwa się zatem pytanie – czy warunkiem koniecznym do skorzystania z określonego w art. 68 ust. 2a pkt 5 GospNierU zwolnienia jest zachowanie określonej kolejności zdarzeń, tj. najpierw sprzedaż, a następnie wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży na cel wskazany w ustawie, czy też [...]