Abstrakt
Zgodnie z ustawą z 8.7.2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz.U. Nr 143, poz. 963; dalej SpecPPowódźU), inwestycja realizowana na jej podstawie jest celem publicznym w rozumieniu przepisów ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.; dalej GospNierU), a dokładniej innym celem publicznym określonym w odrębnej ustawie (art. 6 pkt 10). Postanowienie to ma istotne znaczenie w kontekście regulacji konstytucyjnych dotyczących wywłaszczenia. Zgodnie z art. 21 ust. 2 GospNierU wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Cel publiczny stanowi zatem, obok słusznego odszkodowania, przesłankę dopuszczalności wywłaszczenia.
W doktrynie pojawiają się wątpliwości co do charakteru prawnego przejmowania własności nieruchomości ex lege. Zdaniem M. Wolanina forma ta stanowi nową instytucję prawną przymusowej ingerencji państwa w prawo własności1. J. Parchomiuk uznaje ją za wywłaszczenie w znaczeniu konstytucyjnym2. Ja przychylam się do drugiego poglądu. Według mnie najistotniejszy dla uznania danego aktu za wywłaszczenie jest skutek, który ten akt wywołuje. Zarówno przy wywłaszczeniu, jak i przejęciu własności nieruchomości ex lege polega on na pozbawieniu nieruchomości. W konsekwencji uznać należy, że konstytucyjne przesłanki dopuszczalności wywłaszczenia mają zastosowanie także do tego rodzaju aktów. Skutek wydania decyzji lokalizacyjnej może polegać także na wprowadzeniu ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (art. 9 lit. f SpecPPowódzU). W wyroku z 17.12.2008 r. (P 16/08) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wywłaszczenie w znaczeniu konstytucyjnym powinno być ujmowane szeroko, przynajmniej jako wszelkie pozbawienie własności, bez względu na formę, czy też jako wszelkie ograniczenie bądź pozbawienie przysługującego podmiotowi prawa przez władzę publiczną. Trybunał wskazał, że wywłaszczenie w znaczeniu konstytucyjnym może polegać również na ograniczeniu prawa, przez co należy rozumieć ograniczenie korzystania z jego przedmiotu.
Przygotowanie do realizacji inwestycji
Postępowanie o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji ma charakter wnioskowy. Do postępowania w sprawach o jej wydanie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (KPA), z zastrzeżeniem przepisów ustawy. Z wnioskiem do wojewody występuje inwestor, którym może być: regionalny zarząd gospodarki wodnej, urząd morski, województwo, powiat, gmina lub partner prywatny w rozumieniu ustawy z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym. Wymagane elementy wniosku określa art. 6 SpecPPowódzU. W przypadku braków formalnych wojewoda powinien wezwać do ich uzupełnienia na podstawie art. 64 § 2 KPA (art. 5 ust. 1 SpecPPowódzU). Jeżeli wniosek nie zawiera adresu wnioskodawcy i nie ma możliwości ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, organ pozostawi wniosek bez rozpoznania (art. 64 § 1 KPA). O złożeniu wniosku wojewoda niezwłocznie zawiadamia organ wyższego stopnia (tj. ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej – art. 5 ust. 2 SpecPPowódzU).
Wojewoda zawiadamia o wszczęciu postępowania w sprawie o wydanie pozwolenia wnioskodawcę właścicieli oraz użytkowników wieczystych nieruchomości objętych wnioskiem oraz pozostałe strony. Ponadto, w przypadku inwestycji realizowanej na obszarze co najmniej dwóch województw zawiadamia właściwych miejscowo wojewodów. Zawiadomienie zawiera [...]