Abstrakt
Zgodnie z art. 29 ust. 5 VATU w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się taką samą stawkę podatku VAT jak dla dostawy znajdujących się na nim budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem. Również jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zwolnienie to dotyczy dostawy gruntu, na którym obiekty te są posadowione. Zatem, aby stwierdzić, czy dostawa danej nieruchomości będzie opodatkowana (stawką podstawową, ewentualnie preferencyjną), czy też będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, konieczne jest ustalenie, czy jest ona zabudowana, – czy znajdują się na niej obiekty spełniające kryteria wskazane w art. 29 ust. 5 VATU.
W konsekwencji, w świetle regulacji art. 29 ust. 5 VATU, kluczowe znacznie dla opodatkowania nieruchomości ma ustalenie dla potrzeb VATU definicji budynku lub budowli. Niestety w ustawie brak jest takich definicji. VATU nie odsyła też do regulacji zawartych w innych aktach prawnych z zastrzeżeniem, iż wskazując w art. 2 pkt 6 VATU budynki, budowle lub ich części jako towar, VATU wymaga, aby wymienione one były w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów ustawy o statystyce publicznej.
Cecha trwałego związania z gruntem
Regulacja art. 29 ust. 5 VATU zawiera jedną wskazówkę, zgodnie z którą znajdujące się na nieruchomości budynki/budowle powinny być trwale związane z gruntem. Wskazana powyżej cecha może mieć w praktyce istotne znacznie, gdyż z jednej strony pozwala odróżnić obiekty kwalifikowane jako budynki/budowle na podstawie odrębnych przepisów. Z drugiej strony również organy podatkowe stosują wskazane powyżej kryterium jako samodzielną przesłankę dla odróżnienia czy znajdujące się na gruncie naniesienia można uznać za budynki/budowle w rozumieniu przepisów VATU.
Samo pojęcie trwałego związania z gruntem nawiązuje wyraźnie do regulacji prawa cywilnego zwłaszcza przepisów art. 46 i 48 KC również wskazujących trwałe związanie z gruntem jako cechę wyróżniającą budynek stanowiący część składową gruntu. W przepisach prawa cywilnego ocena, czy budynek lub inne urządzenia są trwale związane z gruntem dokonywana jest indywidualnie z uwzględnieniem konkretnego stanu faktycznego. W każdym razie o trwałym związaniu z gruntem decydują kwestie techniczne – połączenie z gruntem powinno być dokonane w sensie fizycznym, a nie tylko gospodarczym. Wymaganie „trwałego związania z gruntem” jest kwestią faktu, o którym decyduje struktura i przeznaczenie budynku. W zasadzie bez znaczenia jest rodzaj materiałów użytych do wzniesienia budynku i sposób jego posadowienia, ponieważ wymaganiu trwałości odpowiada zarówno budynek murowany posadowiony na fundamentach, jak i dom drewniany postawiony na podwalinach1.
W świetle powyższego dostawa gruntu, na którym znajdują się obiekty takie jak kontenery czy baraki, powinna być kwalifikowana odrębnie jako sprzedaż gruntu i rzeczy ruchomej. Regulacja art. 29 ust. 5 VATU nie znajdzie w tych przypadkach zastosowania. Zasada ta znajdzie zastosowanie również do pozostałych przypadków, w których na gruncie będą się znajdowały obiekty niespełniające kryterium „trwałego związana z gruntem”, takie jak strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne lub urządzenia rozrywkowe.
Pojęcie budynków budowli
Jak już zostało wspomniane, VATU nie zawiera własnej definicji budynku, budowli lub ich części. Brak też jest w niej wyraźnego odwołania do przepisów innych ustaw. Wskazać można, iż w definiującym budynki, budowle lub ich części jako towar art. 6 pkt 2 VATU znajduje się odwołanie do klasyfikacji statystycznych. Klasyfikacją właściwą w stosunku do obiektów budowlanych jest Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzona na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 30.12.1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. Nr 112, poz. 1316). Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych przez obiekty budowlane rozumie konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych. PKOB dzieli obiekty budowlane na dwie podstawowe kategorie (sekcje): [...]