Abstrakt

Celem niniejszego opracowania jest wskazanie zasad zaliczania przychodu uzyskanego w wyniku odpłatnego zbycia nieruchomości związanej z działalnością gospodarczą do jednego ze źródeł przychodu wskazanego w art. 10 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.; dalej PDOFizU). Kwalifikacja ta ma podstawowe znacznie dla podatnika, gdyż przesądza o tym, jakie będą zasady opodatkowania transakcji. W analizowanym przypadku regulacja PDOFizU wydaje się być szczególnie zagmatwana, ponadto w niektórych przypadkach powstają zasadnicze wątpliwości dotyczące kwalifikacji źródła przychodu. Aby przedstawić stopień komplikacji regulacji PDOFizU, należy przytoczyć przepisy tej ustawy regulujące kwestie opodatkowania nieruchomości związanej z działalnością gospodarczą. Zgodnie z brzmieniem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c PDOFizU źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a–c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 PDOFizU przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat. Przywołane w art. 10 ust. 2 pkt 3 PDOFizU zastrzeżenie dotyczące art. 10 ust. 3 PDOFizU stwierdza, iż przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Następnie stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza. W świetle art. 14 ust. 1 PDOFizU za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 PDOFizU stanowi, iż przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących: a) środkami trwałymi, b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 PDOFizU, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g PDOFizU nie przekracza 1500 zł, c) wartościami niematerialnymi i prawnymi – ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio. Zgodnie z art. 14 ust. 2c PDOFizU do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. W świetle przywołanych przepisów PDOFizU do źródła przychodu wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU, czyli do przychodu z działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości będzie zaliczone, gdy nieruchomość:[...]