Abstrakt

Stan faktyczny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 28.12.2006 r. (II SA/Łd 660/06) po rozpoznaniu skargi na decyzje Wojewody Łódzkiego uchylającą decyzję Starosty T. o odmowie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego na montaż urządzeń małej elektrowni wodnej na jazie oraz korzystanie z wód rzeki do celów energetycznych i umarzającą postępowanie pierwszej instancji – oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku podano, że wniosek złożony w sprawie organ I instancji uznał za niezasługujący na uwzględnienie, gdyż przewidywane we wniosku okresowe piętrzenie wody przez zastawienie zastawek i krat pionowych oraz poziomych utrudniałoby migrację ryb, co narusza przepis art. 38 ust. 3 pkt 3 ustawy z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.; dalej PrWodneU), nie zapewniając warunków do bytowania ryb i innych organizmów wodnych w warunkach naturalnych, umożliwiających ich migrację. Tym samym zostałaby naruszona zasada zrównoważonego rozwoju (art. 63 ust. 1 i 2 PrWodneU).

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawcy podnieśli, że zaskarżone rozstrzygnięcie opiera się na fałszywych przesłankach, sprzecznych ze stanem faktycznym i prawnym. Zamierzenie określone we wniosku to nie budowa, przebudowa lub rozbudowa obiektu budowlanego, lecz zainstalowanie gotowego urządzenia małej mocy (15 kW) na istniejącym jazie bez zmiany sposobu użytkowania jazu, mieszczące się w jego gabarytach i nie zmieniające dopuszczalnych obciążeń i formy architektonicznej. Nie zmienia się sposobu zagospodarowania terenu i nie jest wymagana zatem decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Żaden przy tym przepis nie zobowiązuje wnioskodawców zamierzających zainstalować kompletną turbinę wodną na istniejącym jazie piętrzącym wodę, do rozwiązania szeroko pojętych problemów migracji ryb, melioracji i stosunków wodnych. Wojewoda łódzki rozpatrując powyższe odwołanie, stwierdził, że wnioskowane zamierzenie jako dotyczące budowy urządzeń energetycznych na istniejącym już jazie, obligowało wnioskodawców do załączenia do wniosku operatu stanowiącego wyciąg z projektu budowlanego (projekt budowlany małej elektrowni wodnej opracowany przez uprawnionego projektanta) oraz rysunków obrazujących między innymi przekroje podłużne, poziome, sposób instalowania krat oraz przenoszenia turbiny przy przepływach wód wielkich. Złożone natomiast przy wniosku wraz z operatem materiały graficzne nie odpowiadały tym warunkom i nie przedstawiały w sposób zadowalający koncepcji rozwiązania projektowanego zadania. Organ uznał także, że zamierzenie wymagało wydania decyzji o warunkach zabudowy zgodnie z art. 59 ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.; dalej ZagospPrzestrzU) oraz art. 71 ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.; dalej PrBudU), ze względu na zmianę sposobu użytkowania jazu. Według wojewody organ I instancji nie dopełnił obowiązków wynikających z art. 131 ust. 2 pkt 2 PrWodneU wobec niewyegzekwowania od wnioskodawcy decyzji o warunkach zabudowy będącej warunkiem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na budowę małej elektrowni wodnej w związku ze zmianą użytkowania jazu oraz przyjęcia operatu wodnoprawnego opracowanego przez wnioskodawców, a więc niespełniającego podstawowych wymagań określonych art. 132 PrWodneU, który nie mógł stanowić podstawy do wszczęcia postępowania administracyjnego. Starosta T. powinien był wniosek pozostawić z tej przyczyny bez rozpatrzenia wobec jego braków formalnych. Wszczęcie postępowania i jego kontynuowanie powoduje, że należało w ocenie wojewody uchylić zaskarżoną decyzję i umorzyć postępowanie.

W skardze do WSA podniesiono, że w ocenie skarżących wniosek dotyczył jedynie zainstalowania turbiny wodnej i krat na istniejącym jazie. Operat wodnoprawny nie musiał być wyciągiem z projektu budowlanego ani też zawierać wydzielonej części technicznej, a jego część graficzna zawierająca zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych została załączona do wniosku. Zdaniem skarżących montaż urządzeń małej elektrowni w formie i zakresie przedstawionym w operacie nie zmieniłby sposobu użytkowania jazu jako obiektu budowlanego, jak też nie powodowałby on zmiany warunków bezpieczeństwa pożarowego i powodziowego, ani też światła jazu, jak i warunków pracy, zdrowotnych, higieniczno-sanitarnych, ochrony środowiska bądź wielkości lub układu obciążeń. Do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, stosownie do art. 131 ust. 4 PrWodneU, załącza się przy tym operat wodnoprawny, a nie projekt budowlany.

WSA uznał, że skarga nie jest zasadna. Mając na uwadze treść wniosku, Sąd stwierdził, że skarżący domagali się w istocie wydania pozwolenia wodnoprawnego na montaż urządzeń małej elektrowni wodnej na istniejącym już jazie rzeki oraz na korzystanie z wody do celów energetycznych. Mają więc w sprawie zastosowanie przepisy PrWodneU. Stosownie do art. 122 ust. 1 pkt 1 i 3 PrWodneU pozwolenie wodnoprawne jest wymagane m.in. na szczególne korzystanie z wód i na wykonanie urządzeń wodnych. Przez szczególne korzystanie z wód ustawa rozumie m.in. korzystanie z wód do celów energetycznych (art. 37 ust. 5), zaś urządzeniami wodnymi są urządzenia służące kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich, a w szczególności budowle piętrzące, upustowe, przeciwpowodziowe i regulacyjne, obiekty energetyki wodnej itd. (art. 9 pkt 19 a i e). Do wniosku o pozwolenie wodnoprawne dołącza się operat wodnoprawny, decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli jest ona wymagana.

Jako kwestię wymagającą wyjaśnienia Sąd potraktował wymóg dołączenia do wniosku w niniejszej sprawie decyzji o warunkach zabudowy oraz projektu urządzenia wodnego. Analizując charakter planowanego przedsięwzięcia przedstawionego przez wnioskodawców jako montaż urządzeń małej elektrowni wodnej, a więc w istocie stanowiącego według Sądu montaż obiektu energetyki wodnej, Sąd ten uznał, że w sprawie jest wymagana decyzja o warunkach zabudowy, a nie decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości, że istniejący jaz jest budowlą hydrotechniczną w rozumieniu art. 3 pkt 3 PrBudU i jest również obiektem budowlanym (art. 3 pkt 1). Ma do niego zastosowanie art. 71 PrBudU w razie zmiany sposobu użytkowania. Niewątpliwie montaż urządzenia małej elektrowni wodnej na istniejącym jazie wywoła zmiany w dotychczasowych warunkach jego eksploatacji. Będą także realizowane roboty budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 7 PrBudU stanowiącego, że są to takie roboty jak budowa, przebudowa, montaż, remont lub rozbiórka obiektu.

Według Sądu żądanie od wnioskodawcy projektu budowlanego sporządzonego przez osobę uprawnioną i innych wskazanych dokumentów uznać należy za wygórowane, niewynikające z normy prawnej. Sąd podzielił jednak stanowisko organu odwoławczego w kwestii podstaw do umorzenia postępowania przed organem I instancji w sytuacji, gdy wnioskodawcy cofnęli wniosek o wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy, od której uzależnione jest rozstrzygnięcie sprawy o pozwolenie wodnoprawne. W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku wniesionej przez wnioskodawców zarzuca się naruszenie:

1. prawa materialnego, to jest:

- art. 59 ust. 1 ZagospPrzestrzU przez błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie;

- art. 9 pkt 19 e PrWodneU poprzez błędną wykładnię;

- art. 131 ust. 2 pkt 2 PrWodneU poprzez niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię;

- art. 71 ust. 1 pkt 2 PrBudU przez błędną wykładnię;

- art. 3 pkt 1 i pkt 3 PrBudU przez niewłaściwe zastosowanie;

- art. 50 ust. 1 i 2 ZagospPrzestrzU,

2. przepisów postępowania, to jest:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. e ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.: dalej PostępSądAdmU) poprzez nieuwzględnienie skargi na decyzję dotkniętą szeregiem wad procesowych;

- art. 134 § 2 PostępSądAdmU wobec pominięcia okoliczności, że organ odwoławczy umarzając postępowanie naruszył art. 138 i 139 KPA,

- art. 141 § 4 PostępSądAdmU poprzez nieuwzględnienie całości materiału dowodowego i nie odniesienie się do wszystkich zarzutów skargi, zwłaszcza w aspekcie charakteru inwestycji i wiążącej się z tym kwestii wymaganej decyzji o warunkach zabudowy czy o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wywodzi się, że w niniejszej sprawie montaż turbiny jako urządzenia energetyki wodnej, na istniejącym obiekcie (jazie) nie powoduje zmiany zagospodarowania w rozumieniu art. 59 ust. 1 ZagospPrzestrzU, nie jest też zmianą sposobu użytkowania tego obiektu w rozumieniu art. 71 PrBudU, nie wymaga więc decyzji o warunkach zabudowy.

Z uzasadnienia

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga [...]