Abstrakt
Rozpoznając wniosek o wpis do księgi wieczystej, sąd bada treść wniosku, treść i formę dołączonych dokumentów do wniosku oraz treść księgi wieczystej. Decyzja administracyjna niejednokrotnie wywołuje skutki rzeczowe i stanowi tytuł nabycia prawa własności do nieruchomości. Dokonywanie wpisu do księgi wieczystej na podstawie decyzji administracyjnej w praktyce sądów wywołało szereg wątpliwości, które były przedmiotem rozważań w piśmiennictwie i orzecznictwie Sądu Najwyższego. Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania poglądów wyrażonych w tej materii oraz zajęcia stanowiska w najbardziej spornych problemach wynikających w tej kwestii.
Na samym wstępie należy podkreślić za J. Borkowskim, że akty administracyjne, które wywołują skutki cywilnoprawne dzielimy na dwie grupy, tj. takie, które wywołują te skutki wprost, oraz takie, których treść stanowi niezbędną przesłankę do zawarcia ważnej umowy. Decyzja może rozstrzygać wprost o przeniesieniu prawa własności np. decyzja o wywłaszczeniu albo rozstrzygając o skutkach administracyjnych powodować skutki uboczne w zakresie prawa cywilnego, np. decyzja o podziale geodezyjnym nieruchomości1.
Ocena decyzji administracyjnej przez sąd wieczystoksięgowy
Charakter prawny decyzji administracyjnej, a zatem to czy wprost wywołuje skutki w sferze prawa cywilnego czy też pośrednio wpływa na stosunki własnościowe między podmiotami ma istotny wpływ na ocenę takiego dokumentu z punktu widzenia sądu wieczystoksięgowego jako podstawy do wpisu prawa w księdze wieczystej. W tym kontekście zostaną omówione zagadnienia związane z badaniem decyzji administracyjnej jako podstawy wpisu do księgi wieczystej. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na treść art. 175 Konstytucji RP, mówiącego, że wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Sądownictwo administracyjne stanowi zatem jeden z filarów, który ma charakter równorzędny z pozostałymi i żaden z tych filarów nie może wkraczać wzajemnie w swoje kompetencje. Należy bowiem podkreślić, że sąd wieczystoksięgowy jako sąd powszechny w ramach badania decyzji administracyjnej nie może przyjąć charakteru organu zwierzchniego, a jednocześnie przepis art. 6268 KPC nie może być rozumiany i stosowany w sposób ograniczający rolę sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym do realizacji funkcji wyłącznie rejestracyjno-ewidencyjnych, z pominięciem [...]