Abstrakt

Tak jak w przypadku zasady jawności, system informatyczny – zwłaszcza w kontekście wprowadzenia udostępniania przez internet treści księgi wieczystej – stanowi ogromny krok naprzód, tak i w przypadku zasady szczegółowości – informatyzacja ksiąg wieczystych jest podwaliną przyszłego ścisłego powiązania z katastrem.

Podstawa oznaczenia przy wywłaszczeniu części nieruchomości

Ponieważ potrzeba sprostowania oznaczenia i ujawnienia podziału zachodzi także w wypadku wywłaszczenia części nieruchomości, o którym mowa w art. 113 ust. 3 GospNierU, rozważyć trzeba, jakie dokumenty będą w tym wypadku stanowiły podstawę oznaczenia tej części nieruchomości. W praktyce widoczne jest często odwołanie do dokumentów innych niż dokumenty z ewidencji, w szczególności wymienione w art. 116 ust. 2 pkt 3 GospNierU. W takim wypadku (art. 123 ust. 1 GospNierU) ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Jednakże należy pamiętać, że sama decyzja nie stanowi podstawy oznaczenia zastępującej decyzję podziałową. Z brzmienia art. 116 ust. 2 pkt 3 GospNierU wprost bowiem wynika, że wywłaszczenie części nieruchomości musi być poprzedzone dokonaniem podziału na zasadach ogólnych.

Jakkolwiek zgodnie z art. 113 ust. 4 i 5 GospNierU dane z katastru nieruchomości przyjmuje się przy wywłaszczeniu, jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, oraz w każdym przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, to nie ma wątpliwości, że dane katastru przyjmuje się także przy wywłaszczeniu nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta. Przemawia za tym samo brzmienie art. 119 ust. 1 pkt 2 GospNierU, zgodnie z którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości powinna zawierać określenie przedmiotu wywłaszczenia przez podanie oznaczenia nieruchomości według księgi wieczystej lub zbioru dokumentów oraz według katastru nieruchomości. Tym samym składając wniosek oparty o decyzję o wywłaszczeniu części nieruchomości, należy na zasadach ogólnych obowiązujących przy podziale nieruchomości złożyć dokumentny katastralne potrzebne do wydzielenia do nowej księgi wieczystej tej części nieruchomości.

Wykaz zmian gruntowych

Dokumentem, do którego często nadal odwołuje się orzecznictwo sądów, jest wykaz zmian gruntowych, traktowany jako środek wykazania zmian, zwłaszcza w tych przypadkach, gdy nastąpiło kilka kolejnych zmian nie odnotowanych w księdze wieczystej lub gdy oznaczenie nieruchomości w księdze wieczystej w ogóle nie koresponduje z danymi katastru.

Poprzednio regulujące te kwestie zarządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej z 20.2.1969 r. w sprawie ewidencji gruntów (M.P. z 25.3.1969 r.) w § 99 ust. 2–4 traktowało wyciąg z wykazu zmian gruntowych jako podstawę sprostowania oznaczenia (nigdy oznaczenia przy założeniu nowej księgi wieczystej), przy czym [...]