Abstrakt
Bez wątpienia dokumenty zagraniczne pochodzące z Ukrainy, w postaci oświadczeń poświadczonych notarialnie lub w inny urzędowy sposób w postępowaniu o wydanie decyzji przyznającej prawo do rekompensaty, a więc odnoszącym się do praw majątkowych, muszą być uznane na równi z dokumentami polskimi.
Stan faktyczny w sprawie
Strona, w sprawie stanowiącej przedmiot niniejszej refleksji, wystąpiła z wnioskiem do wojewody małopolskiego o wydanie decyzji przyznającej prawo do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej zgodnie z ustawą z 8.7.2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP (Dz.U. Nr 169, poz. 1418; dalej RekompensatyU). Do wniosku strona dołączyła cały zbiór dokumentów potwierdzających posiadanie na własność przez jej spadkodawców nieruchomości na terenie obecnej Ukrainy, a także dokumentację potwierdzającą jej pełne i wyłączne prawa do spadku. Do dokumentacji dołączono zgodnie z art. 6 ust. 5 RekompensatyU wspomnianej ustawy oświadczenia dwóch osób narodowości ukraińskiej, istotne w sprawie, a złożone przed notariuszem ukraińskim Rohatyńskiego Okręgu Notarialnego pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
W odpowiedzi na wniosek wojewoda Małopolski pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania wezwał do usunięcia braków dokumentacyjnych. Wojewoda w swoim piśmie wskazał na braki tego typu związane z niedostarczeniem niektórych dowodów świadczących o posiadaniu obywatelstwa polskiego przez spadkodawców (pkt 2), świadczących o obywatelstwie polskim spadkobiercy (pkt 3) oraz niektórych postanowień spadkowych (pkt 4). Strona w sprawie nie kwestionowała zasadności wezwania do uzupełnienia braków we wskazanym w pkt 2–4 zakresie. Powodem takiego wezwania ze strony wojewody małopolskiego były również jednakże kwestie ujęte w pkt 1 odpowiedzi związane z:
– odmową uznania przez wojewodę skuteczności oświadczeń złożonych przed notariuszem praktykującym poza granicami państwa polskiego
– żądaniem przedstawienia dowodu na ucieczkę spadkodawców z terenów obecnej Ukrainy z powodów związanych z wojną.
Istotne z punktu widzenia praktyki obrotu prawnego z zagranicą jest ustosunkowanie się do pierwszej podstawy wynikającej z pkt 1 wezwania o uzupełnienie braków. Krótko natomiast należy odnieść się do drugiej podstawy wezwania - wydaje się ona bowiem dość kuriozalna.
Bezpodstawność odmowy uznania oświadczeń złożonych przed notariuszem obcym
Odmawiając uznania oświadczeń złożonych przed notariuszem ukraińskim wojewoda Małopolski stwierdził: „Oświadczenia, o których mowa jest w art. 6 ust. 5 ustawy z 8.7.2005 (...), nie mogą być złożone przed notariuszem praktykującym poza granicami państwa polskiego [podkreślenie wojewody małopolskiego] zgodnie z przepisami tego państwa. Powyższe wynika z faktu, iż Polska nie przystąpiła do żadnej konwencji międzynarodowej, na mocy której takie oświadczenia mogłyby być składane przed notariuszem państwa zamieszkania świadka”.
Wydaje się, że [...]