Nieruchomości

nr 11/2009

Nieruchomość spadkowa czy roszczenie spadkowe

Stella Brzeszczyńska
Autorka jest prawnikiem specjalizującym się w prawie podatkowym
Abstrakt

PYTANIE OD CZYTELNIKA:

Spadkobiercy odzyskali w roku 2008 nieruchomość wchodzącą w skład tzw. nieruchomości warszawskich. Decyzję o zwrocie nieruchomości wydano w wiele lat po śmierci właściciela gruntu, który wniosek o przyznanie prawa własności czasowej złożył w roku 1949 r., jednak za jego życia nie nastąpiło ustanowienie własności czasowej, mimo, że władze wydały w 1950 r. promesę takiej własności. W jaki sposób należy rozliczyć podatek od spadków i darowizn? Czy obejmuje on wartość nabytej nieruchomości, czy roszczeń o jej zwrot?

Problem opisany w pytaniu nie dotyczy tylko gruntów warszawskich. Podobnie jest w przypadku uznania za nieważne wszelkich decyzji nacjonalizacyjnych. Samo stwierdzenie nieważności takiej decyzji nie przenosi na spadkobierców prawa własności, a jedynie poprzez uchylenie bezprawnych aktów administracji, pozostawia wolny od bezprawia dotychczasowy stan prawny nieruchomości co do własności. Kwestie tzw. gruntów warszawskich reguluje dekret z 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Na podstawie art. 1 Dekretu wszelkie grunty na obszarze m. st. Warszawy przeszły z dniem 21.1.1945 r. na własność gminy m.st. Warszawy. W myśl art. 5, budynki oraz inne przedmioty, znajdujące się na gruntach, przechodzących na własność gminy m.st. Warszawy, pozostały własnością dotychczasowych właścicieli, o ile przepisy szczególne nie stanowiły inaczej. Natomiast zgodnie z art. 7 Dekretu, dotychczasowy właściciel gruntu mógł w ciągu 6 miesięcy od objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie prawa wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną. Rozstrzygnięcie pozytywne wniosku mogło nastąpić albo przez przekazanie gruntu tytułem wieczystej dzierżawy albo przez przyznanie prawa zabudowy. W przypadku nieuwzględnienia wniosku [...]