Abstrakt
Wykonywanie robót budowlanych oraz szeroko rozumianych prac budowlano-montażowych niesie m.in. za sobą konieczność dokonania wielu czynności związanych z rozliczeniem podatku od towarów i usług. Dotyczy to zarówno wykonawców, jak i nabywców usług budowlanych.
PKWiU i PKOB
Wykonywanie usług budowlanych podlega podatkowi VAT. Zgodnie z art. 8 ust. 3 VATU, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Warto wiedzieć, że w rozporządzeniu z 14.12.2007 r.1 przedłużono – dla celów podatku VAT – do dnia 31.12.2008 r. stosowanie PKWiU z 18.3.1997 r. W roku 2008 obowiązuje więc nadal „stara” klasyfikacja usług. Roboty budowlane mieszczą się w dziale 45 PKWiU. Poza klasyfikacją robót budowlanych konieczne jest także sklasyfikowanie obiektu, który jest efektem końcowym tych prac, w niektórych bowiem wypadkach można stosować obniżoną stawkę podatku.
Do końca 2007 r. 7% stawka VAT wynikała z art. 146 ust. 1 pkt 2 VATU. Stosowano ją do robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą. Ponieważ przepis obniżający stawkę obowiązywał tylko do końca 2007 r., wprowadzono nowe przepisy umożliwiające kontynuację tej niskiej stawki podatku. Stawka 7% obejmuje od 1.1.2008 r. budowę, remont, modernizację, termomodernizację lub przebudowę obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Pojęcie to obejmuje: obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części (PKOB 11), z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych (PKOB 12), a także obiekty sklasyfikowane w PKOB w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych. Ustawodawca wprowadził limity powierzchni: dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych jest to 300 m2 powierzchni użytkowej, a dla lokali mieszkalnych – 150 m2. Nadwyżka ponad limit powinna zostać opodatkowana stawką 22% VAT. Warto pamiętać, że przepisy ustawy o VAT są w tej części nieprecyzyjne. Odczytywane wprost mogą dać wrażenie, że domy o powierzchni przekraczającej 300 m2 znajdują się w całości poza definicją społecznego programu mieszkaniowego. Wynika to z błędnego sformułowania przepisu. Jednak dalsza lektura nie pozostawia żadnych wątpliwości, że zamiarem ustawodawcy było jedynie wyłączenie stawki 7% w stosunku do ponadlimitowej powierzchni. Na szczęście dla praktyki przepis ten został uzupełniony w rozporządzeniu wykonawczym ustawy o VAT. W § 5 rozporządzenia z 27.4.2004 r. w sprawie wykonania ustawy o VAT dodano ust. 1a, w którym obniża się stawkę do 7% w odniesieniu do:
1) robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego,
2) obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych
– w zakresie, w jakim wymienione roboty i remonty, obiekty lub ich części nie są objęte 7% stawką na podstawie art. 41 ustawy (czyli ponad limity ustawowe).
Rozszerzenie stawki 7% na całość powierzchni jest związana z przedłużeniem w państwach Unii Europejskiej preferencyjnych stawek do końca 2010 r.
Infrastruktura towarzysząca
Nowe przepisy nie określają już infrastruktury towarzyszącej, jednak dotychczasowa definicja nadal znajdzie zastosowanie. Do infrastruktury zaliczano:
1. sieci rozprowadzające, wraz z urządzeniami, obiektami i przyłączami do budynków mieszkalnych,
2. urządzanie i zagospodarowanie terenu w ramach przedsięwzięć i zadań budownictwa mieszkaniowego, w szczególności drogi, dojścia, dojazdy, zieleń i małą architekturę,
3. urządzenia i ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków, kotłownie oraz sieci wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, elektroenergetyczne, gazowe i telekomunikacyjne.
Definicja ta jest bardzo istotna z uwagi na objęcie tych prac od 1.1.2008 r. stawką 22%. Do końca 2007 r., jeżeli infrastruktura była związana z budownictwem mieszkaniowym i niemieszkaniowym, można było stosować obniżoną stawkę do całości prac. W ustawie nie określono wymagania, aby roboty dotyczące infrastruktury towarzyszącej były związane z budownictwem mieszkaniowym w jakimś określonym procencie (w starej ustawie o VAT – 60%). Jednak [...]