Abstrakt
Codziennym obrazem stolicy Polski stają się ogromne powierzchnie reklamowe, które w zależności od miejsca okrywają elewacje budynków, dachy czy stoją jako tablice reklamowe przy najczęściej uczęszczanych ulicach Warszawy. Pieszy czy kierowca przemieszczając się po mieście, obserwuje nieskończone ilości agresywnych barwą i treścią nośników reklamowych. Powierzchnie reklamowe w postaci wolnostojących tablic reklamowych czy ogromnych płacht winylowych mocowanych do elewacji budynków za pomocą kotw czy przytwierdzanych do rusztowań budowlanych to normalność. Bezradność m.st. Warszawy, które w obliczu znikomej ilości uchwalonych planów zagospodarowania terenu wygląda jak bezładna kolorowa mozaika, jest obecnie częstym tematem polemik społecznych. Mieszkaniec Warszawy nie mając ochoty oglądać telewizyjnych reklam czy odczytywać kolejnych promocyjnych wiadomości w skrzynce e-mail czy w telefonie komórkowym, jest zmuszany podczas ruchu drogowego bądź spaceru wśród zabytkowych ulic do ciągłego odczytywania reklam. W związku z powyższym należy zweryfikować, dlaczego m.st. Warszawa za pomocą odpowiednich instrumentów prawnych nie chroni ładu architektoniczno-budowlanego stolicy Polski.
Urząd m.st. Warszawy Oddział Architektoniczno-Budowlany w każdej z Delegatur Dzielnic Warszawy jest na podstawie przepisów kompetencyjnych, Prawa budowlanego organem administracji architektoniczno-budowlanej I instancji. Prezydenta m.st. Warszawy, a w praktyce Delegatury Urzędu m.st. Warszawy w poszczególnych Dzielnicach Warszawy są zatem właściwymi do rozstrzygania w kwestii czy dane zamierzenie inwestycyjne w tym m.in. sytuowanie nośników reklamowych może legalnie być realizowane w planowanej formie i miejscu. Natomiast organem administracji architektoniczno-budowlanej II instancji, na podstawie przepisu art. 138 w związku z art. 104 ustawy z 14.6.1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej KPA) oraz art. 82 ust. 3 ustawy z 7.7.1994 r. – prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.; dalej PrBudU) jest Wojewoda Mazowiecki. Decyzja administracyjna Wojewody Mazowieckiego wydana w postępowaniu odwoławczym od decyzji Prezydenta m.st. Warszawy w omawianym zakresie jest ostatnim z możliwych w zwykłym toku postępowania administracyjnego weryfikatorem, który mogłoby powstrzymać inwestora realizującego w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami zamierzenie budowlane. Oczywiście stronie przysługuje w terminie 30 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia skarga na ostateczną decyzję administracyjną do sądu administracyjnego, jednakże nie wstrzymuje ona automatycznie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Specyfika postępowania przed organami administracji architektoniczno-budowlanej
W tym miejscu należy wskazać na specyfikę postępowania przed organami administracji architektoniczno-budowlanej oraz szczególny charakter inwestycji dotyczących nośnika reklamowego. Bowiem jeszcze do kwietnia 2007 r. ewenementem było, w praktyce rozstrzygnięć organów administracji architektoniczno-budowlanej na obszarze województwa mazowieckiego, by inwestycję dotyczącą nośnika reklamowego wiązać z obowiązkiem uzyskiwania pozwolenia na budowę. Co do zasady inwestor swobodnie przy sytuowaniu nośników reklamowych na terenie Warszawy korzystał z instytucji zgłoszenia przewidzianej przepisem art. 30 PrBudU. Zgodnie bowiem z przepisem art. 28 PrBudU przed przystąpieniem do robót budowlanych należy uzyskać pozwolenie na budowę, które to rozstrzygnięcie ma postać decyzji administracyjnej. Przepis art. 29 ust. 1 PrBudU jednakże dla enumeratywnie wskazanych przedsięwzięć budowlanych wyłącza obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę. Przykładowo można wskazać, że pozwolenia na budowę nie wymaga budowa:
– obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej: a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 (…);
– budynków [...]