Abstrakt
Rynek mieszkaniowy to aktualnie jeden z najszerzej komentowanych na łamach codziennej prasy obszarów aktywności gospodarczej w Polsce. Wraz z jego burzliwym rozwojem obserwować można również rozkwit narzędzi marketingowych służących promowaniu oraz stymulowaniu zbytu towarów i usług oferowanych na tym rynku. Wśród nich, oprócz typowej reklamy, prezentującej ofertę przedsiębiorców oraz informującej o cenie, coraz częściej pojawiają się promocje, i to nie tylko cenowe, w formie zniżek czy rabatów, ale także premie rzeczowe.
Media co rusz donoszą o ofertach domów i mieszkań, przy kupnie których deweloper próbuje skusić klientów różnymi gratisami. Oferta jest w tym zakresie bardzo bogata. Oprócz miejsca w podziemnym garażu, komórki lokatorskiej, reklama nierzadko wskazuje na darmowy sprzęt AGD, ogród czy taras, ale także elementy doposażenia mieszkania czy domu w klimatyzator, ogrzewanie podłogowe czy drewniane schody, a nawet basen. Coraz częściej pojawiają się bonusy w formie usługi wykończenia mieszkania pod klucz. Popularne stają się jednak także premie usługowe w postaci „wakacji dla rodziny”. Pojawiły się wreszcie i takie reklamy, w których klienci deweloperów kuszeni są samochodami osobowymi jako dodatkiem do własnego domu czy nawet mieszkania.
Czy polskie prawo reguluje w jakikolwiek sposób ten wysyp reklamowych bonusów? Otóż tak. Od 2002 r.1 na gruncie ustawy 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.; dalej ZNKU) obowiązuje przepis dotyczący tzw. sprzedaży premiowanych. Chodzi o kontrowersyjny art. 17a ZNKU, wprowadzony w celu wzmocnienia pozycji konkurencyjnej małych i średnich przedsiębiorców, których – w przeciwieństwie do ich dużych konkurentów – zdaniem projektodawcy2 nie stać było na rozdawanie klientom wartościowych prezentów. Jednocześnie uznaje się, iż niektóre premie niosą ze sobą także pewne zagrożenie dla konsumentów3, bowiem nie pozwalają im na w pełni obiektywną kalkulację ceny i jakości, zaciemniając niejako obraz dokonywanej transakcji. Tym samym mogą one stać się źródłem dezorientacji.
Premie zakazane
Powyższy przepis dotyczy wyłącznie sprzedaży konsumenckiej. Tym samym nie są nim objęte przypadki oferowania powierzchni mieszkań czy budynków (np. dla celów biurowych) przedsiębiorcom. Literalnie rzecz biorąc czynem nieuczciwej konkurencji na gruncie tego przepisu nie będzie także oferowanie konsumentom mieszkań pod wynajem, bowiem przepis wyraźnie mówi o sprzedaży towarów i usług.
Premią może być zarówno towar (np. sprzęt AGD czy samochód), ale także usługa (np. wykończenie mieszkania, wycieczka). Nie jest przy tym ważne, czy premia przyznawana jest wszystkim, czy tylko niektórym nabywcom domu czy mieszkania (np. telewizor gratis dla osób, które podpiszą umowę przedwstępną w okresie obowiązywania promocji).
Znacznie istotniejsze jest natomiast to, że [...]