Abstrakt

W czerwcu 2007 r. rząd udostępnił na stronie internetowej Ministerstwa Budownictwa projekt nowego Prawa budowlanego (dalej jako ProjektPrBudU). Niniejsza publikacja ma na celu omówienie i ocenę najistotniejszych zagadnień przedmiotowego projektu, ze szczególnym uwzględnieniem nowych rozwiązań w porównaniu z obecnie obowiązującą ustawą – Prawo budowlane.

Zgoda budowlana

W ProjektPrBudU przewidziano wprowadzenie instytucji tzw. zgody budowlanej, obejmującej zarówno zgłoszenie budowy, jak i pozwolenie na budowę. Stosownie do art. 25 ProjektPrBudU – zgodą budowlaną jest niewniesienie sprzeciwu do zgłoszenia budowy [przez starostę – aut.] albo decyzja o pozwoleniu na budowę.

W ProjektPrBudU wprowadzono podział obiektów na grupy, w stosunku do których ustalono różne wymogi formalne. Przewidziano katalog obiektów, których budowę można rozpocząć:

1. bez zgody budowlanej (art. 26);
2. na podstawie zgłoszenia bez projektu budowlanego (art. 33);
3. na podstawie zgłoszenia z projektem budowlanym (dotyczy budowy obiektów budowlanych innych niż powołane w (art. 26, 33 i 34);
4. na podstawie pozwolenia na budowę (art. 34).

Analiza ProjektPrBudU prowadzi do konkluzji, iż jedną z ważniejszych intencji twórców projektu było odformalizowanie procedury uzyskania akceptacji zamiaru budowlanego, poprzez wprowadzenie generalnej zasady realizacji obiektów na podstawie zgłoszenia budowy (art. 27 ust. 1 ProjektPrBudU) w miejsce obecnej zasady uzyskania pozwolenia na budowę. W art. 4 ust. 4 ProjektPrBudU znalazło się nawet postanowienie, że – „wykonywanie robót budowlanych nie wymaga zgody budowlanej”, co – w kontekście definicji terminu „roboty budowlane” (obejmującego budowę, a także prace polegające na przebudowie, remoncie i rozbiórce obiektu budowlanego) mogłoby prowadzić do wniosku, że ustawodawca w ogóle zamierza wprowadzić zasadę budowania bez jakiejkolwiek formy zgody budowlanej, zaś wymóg zgłoszenia budowy czy uzyskania pozwolenia na budowę traktuje jako wyjątki od generalnej zasady wznoszenia obiektów budowlanych bez zgody budowlanej. Jednak w kontekście postanowień Rozdziału 6 ProjektPrBudU należy przyjąć, że ustawodawca pragnie pozostawić poza sferą kontrolną roboty budowlane „inne niż budowa” (z zastrzeżeniem wybranych robót budowlanych wymienionych w art. 62 ProjektPrBudU) nie zaś całokształt robót budowlanych, w tym budowę obiektów budowlanych. Niewątpliwie w art. 4 ust. 4 ProjektPrBudU należy wyraźnie zaznaczyć, iż dotyczy on jedynie robót budowlanych „innych niż budowa” w celu wykluczenia zarzutu sprzeczności z art. 4 ust. 2 ProjektPrBudU, zgodnie z którym zabudowa nieruchomości gruntowej jest dopuszczalna wyłącznie na podstawie zgody budowlanej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Zgłoszenie budowy

Zgodnie z art. 27 ust. 2 ProjektPrBudU – inwestor dokonuje zgłoszenia budowy do starosty przed terminem zamierzonego rozpoczęcia budowy. Starosta w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia wydaje inwestorowi dziennik budowy, upoważniający do rozpoczęcia budowy, albo wnosi, w drodze decyzji, sprzeciw (art. 28 ust. 2 ProjektPrBudU). Jeżeli w powyższym terminie starosta nie wyda dziennika budowy albo nie wniesie sprzeciwu, inwestor może rozpocząć budowę, zawiadamiając o tym organ nadzoru budowlanego (art. 28 ust. 3 ProjektPrBudU). W takim przypadku inwestor będzie jednak zobowiązany rejestrować przebieg budowy. ProjektPrBudU nie zawiera precyzyjnego postanowienia, w jaki sposób inwestor ma w takim przypadku rejestrować przebieg budowy, jednak z uwagi na poczynione w art. 28 ust. 3 odesłanie do art. 50 ProjektPrBudU, należy przyjąć, że przebieg budowy powinien być rejestrowany w dzienniku budowy, który inwestor nabędzie we własnym zakresie (nieostemplowany przez starostę). W ProjektPrBudU przyznano inwestorowi uprawnienie do żądania od starosty wydania zaświadczenia o braku sprzeciwu do zgłoszenia (art. 28 ust. 8). Z takim żądaniem inwestor może wystąpić przed upływem 30 dni od zgłoszenia budowy. Uzyskanie takiego zaświadczenia może być szczególnie istotne w przypadku zamiaru przeniesienia zgłoszenia budowy na inną osobę (art. 41 ProjektPrBudU).

Co do zasady, intencją twórców ProjektPrBudU było poddanie procedurze zgłoszenia budowy m.in. domów jednorodzinnych. W przeciwieństwie więc do obecnie obowiązującego Prawa budowlanego, wznoszenie domów jednorodzinnych nie będzie objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę (z zastrzeżeniem przypadków, gdy dom jest jednocześnie jednym z obiektów powołanych w art. 34 ProjektPrBudU).

Realizacja obiektów budowlanych w trybie zgłoszenia oznacza, że [...]