Abstrakt
W wielu przepisach pojawiają się pojęcia samoistnego posiadacza lub samoistnego posiadania nieruchomości. Dotyczy to np. problematyki zasiedzenia nieruchomości (art. 172 KC) czy podatku od nieruchomości (art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych – tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).Ustalenie, czy w danym przypadku mamy do czynienia z samoistnym posiadaniem nieruchomości, jest zatem bardzo istotne, wiążąc się z występowaniem konkretnych obowiązków lub uprawnień podmiotów, którym może zostać przypisany status samoistnego posiadacza.Posiadanie rzeczy, w tym nieruchomości, określić można jako faktyczne władztwo nad nimi (możliwość posługiwania się nimi, korzystania z nich), niezależnie od tytułu prawnego, na podstawie którego jest ono wykonywane. Ustawodawca dzieli posiadanie najogólniej na dwa rodzaje:
1. samoistne2. zależne (art. 336 KC).Podczas gdy posiadanie zależne zostało doprecyzowane w drodze otwartego wyliczenia jego przypadków (posiadaczem zależnym jest np. dzierżawca), posiadanie samoistne budzić może praktyczne wątpliwości, z KC bowiem dowiadujemy się jedynie, iż posiadaczem samoistnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel.Z powyższego stwierdzenia wynika, iż posiadacz samoistny nie musi być właścicielem rzeczy, a więc podmiotem, któremu przysługuje prawo własności do danej rzeczy. Możliwe są zatem sytuacje, w których kto inny jest właścicielem rzeczy, kto inny zaś jej samoistnym posiadaczem (zgodnie z art. 172 § 1 KC zasiedzenie może być dokonane wyłącznie przez samoistnego posiadacza rzeczy, który nie jest jednocześnie jej właścicielem). Właśnie status tak pojętego samoistnego posiadania wymaga szczególnej uwagi ze względu na jego normatywną niedookreśloność.