Abstrakt

W prawie cywilnym szczególnym przypadkiem roszczeń są roszczenia o zwrot nakładów. Powstają one wówczas, gdy osoba dysponująca rzeczą, która nie jest jej własnością, przeznacza swoje własne środki na utrzymanie lub ulepszenie cudzej rzeczy. Rozwiązania ustawowe w tym zakresie znajdują odpowiednie zastosowanie do nakładów na nieruchomości, stanowiących jedną z dwóch kategorii rzeczy.

Roszczenia o zwrot nakładów na nieruchomości dotyczą zarówno przypadków, w których posiadanie takiej rzeczy ma podstawę prawną w odpowiedniej umowie z jej właścicielem, jak i sytuacji, gdy jest to posiadanie czysto faktyczne, pozbawione prawnego uzasadnienia.

Okoliczności zgłaszania roszczeń o zwrot nakładów

Ustawodawca przewiduje trzy ogólne rozwiązania, przewidujące możliwość zgłaszania roszczeń o zwrot nakładów:

1. szczegółowy mechanizm rozliczeń między samoistnym posiadaczem a właścicielem rzeczy (art. 226–231 KC);

2. uprawnienia przysługujące w tym zakresie bezpodstawnie wzbogaconemu (art. 408 KC);

3. ogólnie sformułowane prawo zatrzymania, z którego korzystać mogą podmioty zobowiązane do wydania cudzej rzeczy (art. 461 KC).

Poza tym roszczenie o zwrot nakładów właściwe jest dla tych stosunków umownych, o istocie których decyduje określone korzystanie z rzeczy. Dotyczy to konkretnie następujących rodzajów umów: [...]