Abstrakt

Ustawa z 7.7.1994 r. – prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.; dalej PrBudU) przewiduje, że szereg czynności w dziedzinie budownictwa podejmują osoby, od których wymagane jest legitymowanie się szczególnymi kwalifikacjami, określonymi jako uprawnienia budowlane, które nadawane są decyzją administracyjną właściwego organu samorządu zawodowego. Są to osoby wykonujące samodzielne funkcje w budownictwie. Zalicza się do tych osób projektanta, kierownika budowy czy inspektora nadzoru budowlanego. Od profesjonalnego wykonywania przez osoby sprawujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie zależy odpowiadające wymogom prawa i techniki budowlanej, a zwłaszcza zapewniające bezpieczeństwo i funkcjonalność, zaprojektowanie obiektu budowlanego (tę rolę pełni projektant), a następnie zrealizowanie obiektu budowlanego (zasadnicze znaczenie ma tu fachowość kierownika budowy oraz inspektora nadzoru budowlanego). Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie wykonuje również rzeczoznawca budowlany.

tawiając wysokie wymagania osobom wykonującym samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, ustawa PrBudU przewiduje również odpowiedzialność administracyjną tych osób w razie dopuszczenia się przez te osoby takiego działania (zaniedbania), które spełnia ustawowe przesłanki do zastosowania tego rodzaju odpowiedzialności. Występują także regulowane innymi przepisami inne rodzaje odpowiedzialności takie jak odpowiedzialność cywilnoprawna, karna czy też dyscyplinarna, lecz nimi w tym opracowaniu nie będę się zajmować.

Aby można było mówić o tym, że normy prawne regulujące kwestie wiążące się z odpowiedzialnością zawodową w budownictwie nie mają charakteru jedynie iluzorycznego, a więc pozornie tylko wskazują, że taka odpowiedzialność może mieć miejsce, konieczne jest takie skonstruowanie tych norm, aby dawały one szansę rzeczywistej ochrony interesu publicznego przed nieprofesjonalnymi lub też nawet nieodpowiedzialnymi, lekkomyślnymi, działaniami osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne. Mające miejsce katastrofy budowlane, jak przykładowo zawalenie się hali w Katowicach podczas trwającej wystawy gołębi, która pociągnęła za sobą wiele ofiar, wskazują na to, iż należy dokładnie przyjrzeć się obowiązującym unormowaniom „ochronnym” ze szczególnym uwzględnieniem trybu postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.

W orzecznictwie sądowo-administracyjnym w ostatnim czasie pojawiło się kilka kwestii wiążących się z kompetencjami rzecznika odpowiedzialności zawodowej w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.

Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej

Stosownie do art. 97 PrBudU postępowanie administracyjne w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie wszczyna się na wniosek organu nadzoru budowlanego właściwego dla miejsca popełnienia czynu lub stwierdzającego popełnienie czynu, złożony po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego (ust. 1). Taki wniosek może złożyć również właściwy organ samorządu zawodowego (ust. 3), którym jest rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Treść wniosku musi odpowiadać wymogom art. 97 ust. 2 PrBudU.

Przepis art. 98 PrBudU stanowi, że w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie orzekają organy samorządu zawodowego (ust. 1), zaś właściwość organów samorządu zawodowego w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie regulują odrębne przepisy, tj. ustawa z 15.12.2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz. 43 ze zm.; dalej SamZawodU).

W myśl [...]