Abstrakt

Zmiana w przepisach podatkowych oraz zapisy Kodeksu pracy stanowią obecnie główne zagrożenia dla przedsiębiorców współpracujących z pośrednikami oraz agentami w obrocie nieruchomości. Bardzo popularna i rozpowszechniona w nieruchomościach forma współpracy pomiędzy biurem i agentem prowadzącymi działalność gospodarczą, może zostać zakwalifikowana do samozatrudnienia.

Samozatrudnienie a stosunek pracy

Osoba wykonująca tzw. czynności pomocnicze – zwana agentem – wykonuje je dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność związaną z usługami w pośrednictwie w obrocie nieruchomościami. Przedsiębiorcą tym może być – identycznie jak w omawianym wcześniej przypadku pośrednika – osoba prawna, jednostka organizacyjna wyposażona w zdolność prawną oraz osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. W przypadku gdy właścicielem (współwłaścicielem) jest pośrednik, a agent zatrudniony jest na umowę o pracę mamy do czynienia z bardzo przejrzystą sytuacją, w której rola pracodawcy i nadzorującego czynności pomocnicze pośrednika skupiona jest w jednej osobie. Sytuacja ta komplikuje się, gdy pośrednik i agent są pracownikami u tego samego pracodawcy. Dochodzi wówczas do stanu, gdzie pośrednik odpowiada zawodowo za agenta wykonującego czynności pomocnicze, a pracodawcą agenta jest inna osoba. Występujący wówczas dualizm decyzyjny polega na tym, iż z jednej strony agent winien wykonywać polecenia pracodawcy, z drugiej zaś jego czynności nadzoruje pośrednik. Trudno przy tej okazji nie zauważyć, iż inne mogą być cele przedsiębiorcy, a inne pośrednika, co może doprowadzić do sytuacji, w której agent będzie otrzymywał zbieżne wskazówki co do prowadzonych czynności. Inna będzie także ocena jego czynności przez każdy z tych podmiotów.

Ze względu na chęć ograniczania kosztów działalności, niejednokrotnie przedsiębiorcy starają się zachęcić agentów do podejmowania własnej działalności gospodarczej. Relacje między agentem a biurem nieruchomości i samym pośrednikiem stają się wówczas jeszcze bardziej skomplikowane. Po pierwsze należy zaznaczyć, iż w klasyfikacji usług niezbędnej do zarejestrowania przez agenta swojej działalności nie ma wymienionych czynności pomocniczych w pośrednictwie. Agent ten może więc albo zarejestrować się pod innymi rodzajami działalności, np. telemarketing, usługi biurowo itd. (w zależności od tego jakie czynności pomocnicze będzie wykonywał), lub też może wpisać w deklaracji o rozpoczęciu działności pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Decydując się na to drugie rozwiązanie, należy pamiętać, by wykonywać tylko czynności pomocnicze i w chwili wystawiania rachunków opisać je w sposób możliwy do zidentyfikowania. W przeciwnym razie agent ten może zostać uznany za przedsiębiorcą wykonującego „pełne” usługi pośrednictwa. Oczywiście w sensie gospodarczym nie jest to zabronione, nakłada to jednak obowiązek zatrudnienia lub zawarcia umowy zlecenia z pośrednikiem. Wówczas agent sam staje się przedsiębiorcą prowadzącym działalność w zakresie pośrednictwa. Określenie wszystkich relacji między tym podmiotami jest o tyle złożone, iż [...]