Abstrakt
Budynki, budowle lub lokale wytwarzane przez podatnika (budowane lub przebudowywane) mogą zostać zaliczone do środków trwałych dopiero po zakończeniu budowy i przeprowadzeniu procedury ubiegania się o pozwolenie na użytkowanie. Jeżeli podatnik rozpocznie użytkowanie obiektów przed jej zakończeniem, nie może rozpocząć amortyzowania tego obiektu, nie można go bowiem uznać za środek trwały.
Co podlega amortyzacji
Amortyzacji podatkowej podlegają środki trwałe i wartości niematerialne i prawne (WNiP). Środki trwałe można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej zalicza się majątek podatnika, który stanowi jego własność, jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania, a przewidywany okres używania przekracza jeden rok. Drugą grupą środków trwałych są: inwestycje w obcych środkach trwałych, budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, leasingowane składniki majątku, od którego podatnik dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Majątek należący do drugiej grupy nie musi wykazywać cech pierwszej. Przede wszystkim nie ma tu wymogu własności, kompletności i zdatności do użytku, a okres używania może być krótszy niż rok1.
Do WNiP zalicza się m.in. spółdzielcze prawa do lokalu (z podziałem na własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego).
Z definicji środka trwałego i WNiP wynika, że amortyzacji podlega wyłącznie taki majątek, który został przez podatnika nabyty, otrzymany, wytworzony - w celu wykorzystywania go w działalności przez okres dłuższy niż rok. Reguła ta pośrednio określa także, kiedy majątek nie jest amortyzowany. Dotyczy to wszystkich tych sytuacji, gdy podatnik kupuje towary handlowe lub składniki tych towarów. Towarem handlowym mogą być nieruchomości, grunty, prawa spółdzielcze - jeżeli są przeznaczone na sprzedaż. Rozliczenie takich zakupów podlega innym regułom niż zakup majątku trwałego. Temu zagadnieniu warto poświęcić odrębną publikację, tym bardziej że przepisy regulujące tzw. moment potrącenia kosztu zmieniły się od 1.1.2007 r.
W jaki sposób dokonuje się amortyzacji
Amortyzacja ma odzwierciedlać stopniowe zużywanie się majątku. Przyjęto, że zużywa się on systematycznie, w równym stopniu w każdym okresie używania. Jednak ustawy podatkowe dają podatnikom możliwość wyboru sposobu amortyzowania, który uwzględnia np. używanie w złych warunkach, sezonowość działalności albo inne czynniki. Wpływa to na wysokość odpisu, czyli stawki amortyzacji i długości okresu amortyzacji.
Amortyzacja jest kosztem podatkowym
Warto dokładnie poznać zasady dotyczące amortyzacji podatkowej majątku podatnika, ponieważ odpisy amortyzacyjne są kosztem uzyskania przychodu. Jest to koszt stały, rozliczany w każdym okresie rozliczeniowym, niezależnie od tego, czy przychód w tym okresie faktycznie wystąpił. Warto także pamiętać, że w niektórych wypadkach podatnik dokonuje odpisów amortyzacyjnych, ale nie może ich zaliczać do kosztów podatkowych. Katalog wyłączeń zawiera art. 16 PDOPrU i art. 23 PDOFizU2.
Rozpoczęcie amortyzacji
Data wpisu do ewidencji
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Amortyzacja jest zakończona, gdy: [...]