Abstrakt

Wybudowanie obiektu budowlanego (budynku, budowli) co do zasady niesie za sobą powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości. Świadczenie to uregulowane w ustawie z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 31 ze zm.; dalej PLokU) w tym zakresie wprowadza zasadę, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje i wygasa w cyklach miesięcznych. Od tej reguły wprowadzono istotny wyjątek, który dotyczy obiektów tzw. nowo wybudowanych. Zgodnie z art. 6 ust. 2 PLokU jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub jego części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Wskazany przepis budzi wiele problemów interpretacyjnych. Przedmiotem niniejszej publikacji będzie jeden z nich, który odnieść można do następującego stanu faktycznego. Spółka z o.o. jako inwestor rozpoczęła budowę centrum handlowego. Inwestycja ta realizowana jest w dwóch etapach. W pierwszym wybudowano budynek handlowy, w drugim rozpoczętym po dwóch latach od zakończenia etapu pierwszego, budynek ten rozbudowano o nowe powierzchnie magazynowe. Oba etapy inwestycji prowadzono na podstawie odrębnych zezwoleń na budowę. Po zakończeniu drugiego etapu budowy pierwotna powierzchnia budynku handlowego powiększyła się dwukrotnie. Zakończenie drugiego etapu inwestycji miało miejsce w trakcie roku, w marcu.

Na tle powyższego stanu faktycznego pojawiają się dwa zasadnicze pytania, odpowiedź na które będzie przedmiotem niniejszej artykułu. Po pierwsze - czy w przypadku rozbudowy budynku w trakcie roku podatkowego obowiązek podatkowy w zakresie nowej części tego budynku powstaje od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym zakończono jej budowę lub rozpoczęto użytkowanie tej części budynku przed jej ostatecznym wykończeniem (art. 6 ust. 2 PLokU), czy też od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończono budowę lub rozpoczęto użytkowanie części budynku przed jej ostatecznym wykończeniem (art. 6 ust. 1 PLokU)? Po drugie - czy w przypadku zakończenia budowy i rozpoczęcia użytkowania nowo wybudowanej części budynku, podatnik ma obowiązek złożenia informacji podatkowej lub skorygowania uprzednio złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości, ewentualnie złożenia nowej deklaracji, wykazując dodatkowe powierzchnie do opodatkowania?

Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości

Zasadą jest, że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (np. nabyto własność nieruchomości, zawarto umowę dzierżawy nieruchomości ze Skarbem Państwa lub jednostką samorządu terytorialnego), co znajduje wyraz w art. 6 ust. 1 PLokU. Normą szczególną w stosunku do wyżej wskazanej regulacji jest art. 6 ust. 2 PLokU. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy jest istnienie budowli albo budynku lub jego części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem. Przepis ten dotyczy tzw. wakacji podatkowych, którym to terminem określa się część roku, w której podatnik nie jest obowiązany do zapłaty podatku od nieruchomości należnego od budynków (ich części) lub budowli, których budowa została zakończona w danym roku podatkowym, albo też których użytkowanie w danym roku rozpoczęto jeszcze przed zakończeniem budowy.

W myśl powszechnie akceptowanej reguły kolizyjnej przepis szczególny uchyla normę ogólną (lex specialis derogat legi generali). Zatem wypełnienie hipotezy zawartej w art. 6 ust. 2 PLokU nie pozwala na zastosowanie art. 6 ust. 1 PLokU, a więc przyjęcie miesięcznego charakteru powstawania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości.

Sięgając do treści art. 6 ust. 2 PLokU, zauważyć należy, iż ustawodawca uzależnia możliwość przesunięcia w czasie powstania obowiązku podatkowego od tego, czy okoliczność, której następstwem jest powstanie tego obowiązku, stanowi istnienie budowli albo budynku lub jego części. Chodzi zatem o pewne kategorie obiektów tzw. nowo wybudowanych, a więc przedmioty opodatkowania, które wcześniej nie istniały. Wskazując te przedmioty opodatkowania, ustawodawca zawęża jednak katalog, o którym mowa w art. 2 ust. 1 PLokU. Pomijając w tym miejscu z przyczyn oczywistych grunty, których art. 6 ust. 2 PLokU nie dotyczy, w art. 2 ust. 1 PLokU wskazywano na: [...]