Nieruchomości

nr 6/2006

Decyzja o wpisie do rejestru zabytków a decyzja o pozwoleniu na budowę

Alicja Plucińska-Filipowicz
Abstrakt

1. Wybudowanie nowego obiektu budowlanego na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę nie powoduje nieważności decyzji o wpisie do rejestru zabytków obiektów istniejących na tym samym terenie.

2. Ochrona zabytków jako dóbr kultury chronionych konstytucyjnie (art. 5 Konstytucji RP) ma pierwszeństwo przed prawem właściciela do zabudowy własnej nieruchomości, wynikającym z ustawy - Prawo budowlane.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9.2.2006 r., II OSK 494/05.


Stan faktyczny

Wyrokiem z 2.11.2004 r. (I SA 361/03) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi Rzymskokatolickiej Parafii W. na decyzję Ministra Kultury w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji - oddalił skargę.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przedstawił przebieg postępowania administracyjnego, podając, iż decyzją Minister Kultury odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisaniu do rejestru zabytków województwa zespołu kościoła parafialnego, w skład którego wchodzi kościół drewniany, plebania i dzwonnica drewniana. Podstawę orzeczenia o wpisie do rejestru zabytków stanowił art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15.2.1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz.U. Nr 10, poz. 48 ze zm.; dalej OchrDKultU). Decyzja ta została wydana w sytuacji, gdy w 1983 r. Naczelnik Gminy wydał pozwolenie na budowę kościoła parafialnego, przewidując rozbiórkę istniejącego kościoła i plebanii. W ocenie organu orzekającego w postępowaniu nieważnościowym decyzja o pozwoleniu na budowę przewidująca wprawdzie, iż z budową tą wiąże się rozbiórka istniejących obiektów, to jednak nie stanowiła nakazu ich rozbiórki. Obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania danego terenu również nie nakazuje likwidacji zabytkowych obiektów na danym terenie. Tym samym w ocenie organu nie zaistniały przesłanki określone w art. 156 § 1 KPA do orzeczenia o stwierdzeniu nieważności kwestionowanej decyzji.

We wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy strona zarzuciła naruszenie art. 77 § 1 KPA poprzez nie wyjaśnienie istotnych dla sprawy okoliczności dotyczących w szczególności orzeczenia o wpisie do rejestru zabytków po kilku latach budowy nowego kościoła, a także naruszenie art. 33 ustawy z 7.7.1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.; dalej PrBudU), pozwolenie bowiem na budowę nowego kościoła dotyczy całego zamierzenia i wymaga rozbiórki starego kościoła i plebanii, a także naruszenie art. 29 OchrDKultU w zakresie wymaganego terminu trzech miesięcy na wydanie decyzji o wpisie do rejestru zabytków, przekroczenie zaś tego terminu w ocenie strony powoduje nieważność kwestionowanej decyzji.

Minister Kultury utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, podkreślając, iż organy administracji przestrzegają z urzędu swojej właściwości (art. 19 KPA), przy czym organy służby konserwatorskiej działają na podstawie przepisów OchrDKultU, organy budowlane zaś na podstawie przepisów PrBudU. Przepis art. 29 OchrDKultU w powiązaniu z art. 27 i 28 ust. 1 pkt 1 OchrDKultU stanowi, że wojewódzki konserwator zabytków może, a nie jak twierdzi strona, ma obowiązek, wstrzymać wszelkie czynności podjęte przy obiekcie jeszcze niewpisanym do rejestru, termin zaś 3 miesięcy do wydania decyzji liczony od daty wydania zarządzenia tymczasowo zabezpieczającego zabytek ma zastosowanie jako przepis proceduralny. Wpis do rejestru zabytków został dokonany z urzędu na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 1 cyt. OchrDKultU, który nie określa terminu dokonania tego wpisu. Organy konserwatorskie nadto nie znały treści decyzji o pozwoleniu na budowę nowego kościoła.

W skardze na powyższą decyzję Rzymskokatolicka Parafia podniosła kwestie dotyczące decyzji o pozwoleniu na budowę nowego kościoła, uznając, że zawarto w tej decyzji nakaz rozbiórki istniejących budynków starego kościoła oraz plebanii. Zarzuciła też, że organ do spraw ochrony zabytków, wydając kwestionowaną decyzję, nie wystąpił o cofnięcie pozwolenia na budowę, działał ponadto bez podstawy prawnej.

WSA w Warszawie uznał, iż skarga nie jest zasadna. Sąd stwierdził, że kwestionowana decyzja wydana na podstawie art. 5 pkt 1, art. 8 ust. 1 pkt 2 i art. 14 ust. 1 pkt 1 OchrDKultU miała oparcie w obowiązujących przepisach prawa, nie jest więc [...]