Abstrakt
W dniu 2.10.2005 r. weszła w życie ustawa z 28.7.2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399; dalej UdrowiskaU). Ustawa została uchwalona w wyniku kolejnej, tym razem udanej, próby zastąpienia przepisów uchwalonych jeszcze w latach 60.1 W uzasadnieniu tej poselskiej inicjatywy ustawodawczej wskazano, że konieczność uchwalenia nowej ustawy wynikła ze zmian w ustawodawstwie dotyczących organizacji i finansowania ochrony zdrowia oraz zadań administracji publicznej w tym zakresie. Ustawa z 1966 r. stała się niespójna z obecnym systemem prawa2.
Pierwotnie w projekcie ustawy określono jedynie zasady uznawania obszaru za uzdrowisko, zakres i warunki prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego oraz nadzór ministra właściwego do spraw zdrowia i wojewody nad lecznictwem uzdrowiskowym. Dopiero w trakcie prac legislacyjnych do ustawy dodano przepisy o gminach uzdrowiskowych.
Pozostawiając poza przedmiotem niniejszego opracowania sprawy lecznictwa uzdrowiskowego i jego finansowania, należy zwrócić uwagę na te przepisy, które mają bardzo daleko idące konsekwencje dla planowania i zagospodarowania przestrzennego. Zanim jednak do tego przejdziemy, należy przybliżyć podstawowe regulacje i siatkę pojęciową.
Uzdrowisko, obszar ochrony uzdrowiskowej i gmina uzdrowiskowa
Ustawa wprowadza przede wszystkim definicję gminy uzdrowiskowej, uzdrowiska, obszaru ochrony uzdrowiskowej i stref ochronnych (art. 2 UdrowiskaU).
Uzdrowisko to - zgodnie z ustawą - obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe, wydzielony w celu wykorzystania i ochrony znajdujących się na jego obszarze naturalnych surowców leczniczych, któremu został nadany status uzdrowiska (art. 2 pkt 3 UdrowiskaU). Artykuł 34 ust. 1 UdrowiskaU stanowi, że status uzdrowiska może być nadany obszarowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1. posiada złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych na zasadach określonych w ustawie;
2. posiada klimat o właściwościach leczniczych potwierdzonych na zasadach określonych w ustawie;
3. na jego obszarze znajdują się zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego przygotowane do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego;
4. spełnia określone w przepisach o ochronie środowiska wymagania w stosunku do środowiska;
5. posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.
W przypadku braku zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego, przygotowanych do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, obszarowi, który spełnia pozostałe warunki dla uzyskania statusu uzdrowiska, można nadać status obszaru ochrony uzdrowiskowej (art. 2 pkt 4 UdrowiskaU).
Granice obszaru, któremu został nadany status uzdrowiska albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej, pokrywają się z granicami administracyjnymi gmin, miast lub jednostek pomocniczych gmin (art. 33 UdrowiskaU).
Gminą uzdrowiskową jest jednak tylko gmina, której obszarowi lub jego części został nadany status uzdrowiska w trybie określonym w ustawie (art. 2 pkt 2 UdrowiskaU). A zatem do uzyskania przez gminę statusu gminy uzdrowiskowej konieczne jest [...]