Abstrakt
Roboty budowlane przy wpisanych do rejestru zabytków zabytkach nieruchomych, stanowiących obiekty budowlane, stanowią szczególny przypadek robót budowlanych. Poza wymogiem prowadzenia tych robót przez osoby, legitymujące się stosownymi uprawnieniami (§ 8 rozporządzenia Ministra Kultury z 9.6.2004 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych - Dz.U. Nr 150, poz. 1579), właściciel zabytku powinien, oprócz pozwolenia na budowę, uzyskać specjalne pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wynika to z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.; dalej OchrZabytU), zgodnie z którym pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga prowadzenie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru.
Rodzaje decyzji i zależności między nimi
Pozwolenie wydane przez wojewódzkiego konserwatora zabytków na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 OchrZabytU (poprzednio kwestię tę regulował art. 27 ustawy z 15.2.1962 r. o ochronie dóbr kultury - tekst jedn. Dz.U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150 ze zm.; dalej OchrDKultU) jest decyzją administracyjną, która powinna zapaść w odrębnym postępowaniu (postanowienie SN z 26.9.1995 r., III ARN 33/95, opubl. OSNAP, Nr 3/1996, poz. 41). Zezwolenie to należy przy tym uzyskać przed wystąpieniem o pozwolenie budowlane. Wskazuje na to Sąd Najwyższy w postanowieniu z 22.2.1996 r. (III ARN 68/95, opubl. OSNAP, Nr 19/1996, poz. 247), stwierdzając, iż rozstrzygnięcie sprawy o zezwolenie na wykonanie robót budowlanych przez inwestora w obiekcie zabytkowym lub na terenie obiektu objętego ochroną zabytków może być podjęte po wydaniu przez wojewódzkiego konserwatora zabytków zezwolenia na dokonywanie czynności, wymienionych w art. 27 OchrDKultU, w odrębnym postępowaniu administracyjnym, w formie decyzji, z wyłączeniem trybu przewidzianego w art. 106 KPA. SN daje tym samym do zrozumienia, że inwestor, pomijając ustawowy wymóg uzyskania stosownego zezwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, nie może liczyć na to, iż brak ten uzupełniony zostanie poprzez wydanie tego rodzaju zezwolenia w terminie późniejszym, czyli po wydaniu pozwolenia na budowę na skutek zwrócenia się o to do wojewódzkiego konserwatora zabytków na podstawie art. 106 KPA przez organ, który wydał pozwolenie na "konserwatorską" budowę pomimo istnienia takiego braku.
Odrębność dwóch powyższych mechanizmów decyzyjnych przejawia się także na etapie kwestionowania rozstrzygnięć właściwych organów administracji (budowlanych i konserwatorskich). Jeśli zatem decyzja (pozwolenie) wojewódzkiego konserwatora zabytków zostanie zaskarżona [...]