Abstrakt
Częsta, wręcz powszechna, jest w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej sytuacja, że firma wynajmując nieruchomość ponosi spore nakłady, dostosowując ją do swoich potrzeb: remontuje, adoptuje, modernizuje. Stanowią one często tzw. inwestycje w obcych środkach trwałych, będące stosownie do przepisów podatkowych szczególną kategorią środków trwałych.
Bez definicji
Pojęcie inwestycje w definicji „inwestycje w obcych środkach trwałych” nie jest tożsame z określeniem „inwestycji” zawartej w przepisie art. 5a ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 106, poz. 482 ze zm.; dalej: PDOPrU). Przepis art. 16a ust. 2 pkt 1 PDOPrU stwierdza, że amortyzacji podlegają „przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej inwestycjami w obcych środkach trwałych”, czyli praktycznie nie wyjaśnia nic. Jak podkreśla dr Janusz Marciniuk, praktyka, dla celów podatkowych, wykształciła własną wykładnię terminu „inwestycje w obcych środkach trwałych”. Zgodnie z nią, jest to „ogół kosztów poniesionych przez podatnika na przystosowanie wynajmowanego przez niego lub wydzierżawianego obiektu do stanu zdatnego do używania przez tego podatnika”1.
Irena Ożóg (będąc jeszcze dyrektorem Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat Ministerstwa Finansów), zalecała przy definiowaniu pojęcia „inwestycje w obcych środkach trwałych” posiłkować się ustawą z 29.9.1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), zgodnie z którą „środkiem trwałym w budowie (wcześniej tzw. inwestycją rozpoczętą) jest ogół poniesionych kosztów pozostających w bezpośrednim związku z nie zakończoną jeszcze budową, montażem lub przekazaniem do używania nowego środka trwałego lub ulepszeniem środka trwałego już istniejącego”. Opierając się m.in. na powyższej definicji inwestycji zawartej w ustawie o rachunkowości dr I. Ożóg wskazuje, że „dla celów podatkowych przyjętą do używania inwestycją w obcym środku trwałym jest ogół kosztów poniesionych (zarachowanych) od dnia rozpoczęcia inwestycji do dnia przyjęcia jej do używania, pozostających w bezpośrednim związku z budową, montażem lub przekazaniem do używania nowego środka trwałego nie będącego własnością podatnika, ale przez niego używanego dla celów działalności gospodarczej”2.
Szukając definicji „inwestycji w obcych środkach trwałych” warto również sięgnąć do licznych w tej materii orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyroku z 29.5.1995 r. (SA/Kr 2822/94) NSA stwierdził iż „inwestycjami w obcych środkach trwałych są także wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie (unowocześnienie) środków trwałych wykorzystywanych przez niego na potrzeby działalności gospodarczej, ale stanowiących obcą własność. Przy czym przez ulepszenie środka trwałego należy rozumieć także jego unowocześnienie, które podnosi wartość techniczną (użytkową) tego urządzenia i przynosi konkretne efekty, jak istotna poprawa parametrów użytkowych oraz zwiększenie ogólnej sprawności technicznej w stosunku do sprawności pierwotnej”.
Zgodnie z powyżej przedstawionymi definicjami oraz wyrokiem NSA, inwestycja w obcych środkach trwałych to generalnie [...]