Abstrakt

Ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.; dalej: PLokU) generalnie nakłada na przedsiębiorców obowiązek płacenia podatku od nieruchomości według najwyższych stawek, przewidzianych dla gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy są one, czy nie wykorzystywane do jej prowadzenia.

Posiadaj i płać

Stosownie do przepisu art. 1a ust. 1 pkt 3 PlokU, obowiązującym od 1.1.2003 r., pojęcie „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” oznacza „grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych (art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b PLokU), chyba że przedmiot opodatkowania (1) nie jest i (2) nie może być wykorzystany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych”. Przed 1.1.2003 r. nie było przepisu art. 1a (tzw. słowniczka) w PLokU, a zakres opodatkowania regulował art. 3 ust. 1 mówiący m. in. że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają (1) budynki, (2) budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza lub leśna, (3) oraz grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza lub leśna.

Tym samym zgodnie z powyżej cytowaną definicją, od 1.1.2003 r., generalnie o opodatkowaniu gruntów, budynków i budowli podatkiem od nieruchomości decyduje posiadanie jej przez przedsiębiorcę (lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą). Analizując przepisy podatku od nieruchomości okazuje się, że nie ma znaczenia, czy grunty, budynki i budowle są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, czy nie.

Dodatkowo tę, z pozoru prostą zasadę skutecznie komplikuje obowiązujący od początku 2003 r. zapis o zmianie stawki lub zwolnieniu z podatku (w przypadku budowli), gdy nieruchomość nie może być wykorzystana do działalności gospodarczej ze względów technicznych. Na marginesie należy podkreślić, iż powyższe uregulowanie jest zupełnie odmienne od zasady zawartej w przepisach dotyczących podatków dochodowych, zgodnie z którą decydujące znaczenie przy ustalaniu, czy wydatek może stanowić koszt podatkowy, jest jego związek z osiągnięciem (potencjalną możliwością osiągnięcia) przychodu (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Dwie zasady, cztery kryteria

Mimo bogatego orzecznictwa sądowego oraz literatury, nie ma jednolitego stanowiska określającego, na czym polega związek budynku, gruntu i budowli z działalnością gospodarczą. Generalnie można wyróżnić dwa przeciwstawne poglądy na ten temat.

Zgodnie z pierwszym z nich, dla zaliczenia budynku lub gruntu do kategorii „związanych z działalnością gospodarczą” wystarczy [...]