Abstrakt

W lipcu br. wznowione zostaną długo oczekiwane wykupy mieszkań lokatorskich. Na bonifikaty będą mogli liczyć obecnie również ci, którzy chcą przekształcić spółdzielcze prawo do lokalu w odrębną własność.

Na początku czerwca br. Sejm przyjął nowelizację ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.). Dzięki temu już w lipcu mogły zostać wznowione przekształcenia praw lokatorskich we własnościowe oraz w pełną własność.

Od 28.4.2005 r., a więc od momentu publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20.4.2005 r., kwestionującego kilka przepisów wspomnianej wyżej ustawy, wykupy mieszkań lokatorskich zostały wstrzymane. Trybunał zwrócił uwagę na niekorzystne zasady przekształceń, a w szczególności na krzywdzące uregulowania dotyczące przyznawania upustów przez spółdzielnie mieszkaniowe. Do tej pory bonifikaty obowiązywały jedynie w przypadku zmiany prawa lokatorskiego we własnościowe, nie obejmowały więc przekształcenia tego prawa w odrębną własność. Wobec czego, by stać się właścicielem mieszkania lokatorskiego w pełnym tego słowa znaczeniu, konieczne było pokrycie różnicy między wartością rynkową lokalu a zwaloryzowanym wkładem mieszkaniowym. Zdaniem sędziów Trybunału Konstytucyjnego, było to naruszenie zasady równości obywateli wobec prawa. Trybunał zakwestionował też niejednolitą wysokość bonifikat i dużą dowolność ich stosowania przez spółdzielnie. Przed 28.4.2005 r. rozpiętość w wysokości bonifikat była duża, bo kształtowała się na poziomie od 20 do 80%, a w niektórych przypadkach nawet 95%.

Parlament zastosował się w tej kwestii do zaleceń Trybunału i w noweli do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jednakowo potraktował zarówno lokatorów zmieniających swe prawo w pełną własność, jak również tych, którzy zdecydowali się na prawo własnościowe, przyznając bonifikaty jednym i drugim. W myśl ustawy bonifikaty przysługują wówczas, gdy spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych bądź z innych środków. Wówczas różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego podlega redukcji o 50% wartości uzyskanej przez spółdzielnię pomocy, zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej lokalu. Bardziej obrazowo można to przedstawić na przykładzie. Mieszkanie zostało wycenione przez rzeczoznawcę majątkowego na 100 tys. zł, a członek spółdzielni wniósł wkład w wysokości[...]