Nieruchomości

nr 1/2005

Znoszenie współwłasności nieruchomości a podatek od czynności cywilnoprawnych

Rafał Golat
Autor jest radcą prawnym specjalizującym się w prawie własności intelektualnej i przemysłowej
Abstrakt

Podatek od czynności cywilnoprawnych kojarzony jest w pierwszej kolejności z umowami, zawieranymi przez osoby fizyczne, nieprowadzącymi działalności gospodarczej i niemającymi statusu przedsiębiorcy. Chodzi w tym kontekście przede wszystkim o umowy zawierane między osobami, które wchodzą ze sobą w krótkotrwałe zależności prawne, co nie stanowi reguły. Najlepszym tego przykładem są umowy o zniesienie współwłasności, które także mogą skutkować powstaniem obowiązku rozliczenia się z powyższego podatku.

Przy bliższej analizie przepisów ustawy z 9.9.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 ze zm.; dalej: PCCU) okazuje się jednak, że kontekst, w jakim znoszenie współwłasności wstępuje w ramach tego podatku, jest szerszy niż tylko umowny. Ze względu na to, że problematyka znoszenia współwłasności, zwłaszcza odnośnie do dysponowana nieruchomościami, ma duże praktyczne i społeczne znaczenie, warto poświęcić jej podatkowemu kontekstowi odrębne omówienie.

Kluczowe znaczenie dla praktyki obrotu cywilnoprawnego w tym zakresie ma pytanie o zakres opodatkowania znoszenia współwłasności nieruchomości podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czyli ustalenie, kiedy w związku ze znoszeniem współwłasności podatek ten należy zapłacić.

Przypadki znoszenia współwłasności nieruchomości a PCC

Znoszenie współwłasności nieruchomości w kontekście jego opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych należy interpretować zgodnie z jego ogólną, kodeksową regulacją, czyli jego zasadami, określonymi w art. 210 i nast. KC. W tym układzie można mówić o sześciu podstawowych, spotykanych w praktyce wariantach znoszenia współwłasności.

Najbardziej ogólnie znoszenie współwłasności może zostać podzielone na dwa rodzaje, w zależności od [...]