Abstrakt

Nabycie tytułu prawnego do określonej nieruchomości oraz wypełnienie obowiązków wynikających z tego tytułu nie zwalnia nabywającego z dalszych ciążących na nim zobowiązań. Jednym z podstawowych jest zgłoszenie przedmiotu i podstawy opodatkowania oraz uiszczanie należnych danin publicznych na rzecz podmiotu uprawnionego. Odmienne zachowanie, a więc uchylanie się od opodatkowania może rodzić odpowiedzialność karną skarbową. W związku z tym warto poznać nakazy wynikające z norm prawnych ujętych w ustawach podatkowych oraz zagrożenia, jakie wynikają z ich nieprzestrzegania.

Podatek od nieruchomości jest świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym, bezzwrotnym, nieodpłatnym, jednostronnym oraz ogólnym. Podmiotem uprawnionym do jego poboru jest gmina jako jednostka samorządu terytorialnego. Podstawą funkcjonowania opisanej daniny publicznej jest ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. z 2002 r. Dz.U. Nr 9, poz. 84 ze zm.; dalej: PLokU).

Podmiot opodatkowania

Jak każdy podatek, podatek od nieruchomości zawiera w swojej konstrukcji elementy podstawowe i dodatkowe. Dla potrzeb niniejszego opracowania istotne są do przedstawienia jego podstawowe elementy konstrukcyjne. Pierwszym jest podmiot podatku, czyli podatnik. W art. 7 § 1 ustawy z 29.8.1997 r. - ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.; dalej: OrdPU) wskazuje ogólnie kategorię podmiotów, które mogą być podatnikami. Są to osoby fizyczne, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej podlegające na mocy ustaw obowiązkowi podatkowemu. Natomiast art. 3 ust. 1 PLokU uszczegóławia podmiot podatku od nieruchomości wskazując, że może nim być, właściciel nieruchomości, jej posiadacz samoistny, użytkownik wieczysty oraz użytkownik określonej w ustawie nieruchomości.

Przedmiot opodatkowania

Kolejny podstawowy element konstrukcji podatku to przedmiot opodatkowania, czyli pewien zespół zjawisk, które świadczą o powstaniu obowiązku podatkowego. Na mocy art. 2 ust. 1 PLokU przedmiotem podatku od nieruchomości są grunty, budynki i ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości jest określona ilościowo, a w przypadku budowli - wartościowo. Dla gruntów wynosi ich powierzchnię, dla budynków - powierzchnię użytkową, a dla budowli - jej wartość stanowiącą podstawę obliczenia amortyzacji w danym roku podatkowym. Stawki podatku od nieruchomości są kwotowe i wmaksymalnej wysokości wynikają z przepisów PLokU. Wyjątkiem są stawki procentowe od budowli. Cytowany akt prawny przekazuje jednak radzie gminy prawo nałożenia na mieszkańców danej gminy niższego podatku, ale w granicach określonych w ustawie.

Obowiązek podatkowy

Kolejną istotną instytucją prawną mającą wpływ na terminy wpłaty podatku jest [...]