Abstrakt

Możliwe jest udzielenie pozwolenia na użytkowanie samowolnie zrealizowanego obiektu budowlanego (części obiektu), który został wybudowany przed dniem 1.1.1994 r., przy uwzględnieniu przepisów obowiązujących w dacie budowy (Prawo budowlane, przepisy o planowaniu przestrzennym). Niedopuszczalne jest orzekanie o pozwoleniu na użytkowanie obiektu, który został wybudowany i oddany do użytkowania zgodnie z przepisami (istnieje legalnie). Orzekanie w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie obiektu istniejącego legalnie jest dotknięta wadą skutkującą stwierdzenie nieważności decyzji wydanej w tym postępowaniu, niezależnie od tego, czy jest to decyzja pozwalająca na użytkowanie, czy też odmawiająca pozwolenia na użytkowanie. Istotą udzielenia pozwolenia na użytkowanie jest to, że obiekt (część obiektu) został wybudowany bez wymaganego udziału właściwego organu administracji publicznej.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6.1.2003 r., IV SA 1054/01.

Stan faktyczny

Zaskarżoną w tej sprawie decyzją orzeczono o odmowie stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji organu administracji publicznej odmawiającej udzielenia pozwolenia na użytkowanie budynku stanowiącego warsztat rzemieślniczy.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ nadzorczy podkreślił, iż przedmiotem badania w postępowaniu administracyjnym w sprawie stwierdzenia nieważności jest decyzja ostateczna, której dotyczy wniosek strony, to jest odmawiająca pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Nie jest natomiast kontrolowana decyzja zatwierdzająca pod względem urbanistycznym plan zagospodarowania spornej rozbudowy z 1988 r. Nie podlega ocenie w tym postępowaniu zgodność z prawem decyzji lokalizacyjnej. Do zrealizowania rozbudowy należało jednak uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę, zaś takiej decyzji inwestorzy nie uzyskali. W ocenie organu orzekającego, „jak wynika z akt sprawy”, zrealizowana rozbudowa jest sprzeczna z „zapisem prawa miejscowego”, co uniemożliwia pozytywne załatwienie sprawy „o wydanie decyzji zezwalającej na użytkowanie obiektu”. Bez znaczenia, według organu wydającego zaskarżoną decyzję, pozostaje okoliczność podnoszona przez stronę, iż było możliwe „orzeczenie samowoli budowlanej” w dacie zawiadomienia o oddaniu do użytkowania, to jest w 1989 r. Zawiadomienie to jest, bowiem odmienną instytucją od wydania pozwolenia na użytkowanie, o którym mowa we wniosku z 1999 r.

Mając na uwadze, iż stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej jest wyjątkiem od ogólnej zasady stabilności decyzji (art. 16 KPA) i powinno być stosowane jedynie w [...]