Abstrakt

Prawo pierwokupu stanowi szczególny cywilnoprawny instrument ingerencji podmiotu uprawnionego w sferę uprawnień właścicielskich, skoro w jego wykonaniu niweczony jest zamiar właściciela zbycia prawa własności na rzecz wybranego przez niego podmiotu, a podmiotem tego prawa staje się uprawniony z prawa pierwokupu. O ile zatem umowne prawo pierwokupu stanowi wyraz woli właściciela w przyznaniu wybranemu podmiotowi pierwszeństwa w nabyciu prawa własności, ilekroć właściciel zechce dokonać jego sprzedaży, o tyle ustawowo narzucone prawo pierwokupu stanowi wyraz woli ustawodawcy w przyznaniu określonym podmiotom pierwszeństwa w nabyciu prawa własności, jeżeli właściciel zawrze umowę sprzedaży (warunkową) z wybranym przez siebie podmiotem.

Uznając szczególny charakter prawa pierwokupu wprowadzonego w drodze ustawy, jako cywilnoprawnego instrumentu skutecznego ingerowania w dysponowanie prawem własności należy z dużą ostrożnością dokonywać wykładni ustawowego prawa pierwokupu, z uwzględnieniem konstytucyjnej dopuszczalności ograniczania własności tylko w drodze ustawy (art. 64 ust. 3 Konstytucji RP). Ustawowe prawo pierwokupu stanowi bowiem rodzaj cywilnoprawnego ograniczenia, skoro z woli ustawodawcy, a nie właściciela podmiotem prawa własności w przypadku jego sprzedaży stanie się podmiot wskazany przez ustawodawcę, a nie podmiot wskazany przez właściciela.

W ustawowym prawie pierwokupu przejawia się zatem [...]