Abstrakt

Wchodząca z dniem 17.11.2003 r. ustawa z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568; dalej: OchrZabytkuU) nie wprowadza jakichś znaczących zmian w przedmiocie ujawniania wpisania nieruchomości do rejestru zabytków w księgach wieczystych. Nadal okoliczność wpisania zabytku do rejestru zabytków powoduje dopuszczalność ujawnienia tego faktu w księgach wieczystych na dwa zupełnie różne sposoby. Z jednej strony, dopuszczalne jest dokonanie wpisu ujawniającego sam fakt wpisania do rejestru nieruchomości lub jej części, a z drugiej strony, dopuszczalne jest ujawnienie prawa pierwokupu nieruchomości przysługującego w stosunku do niej gminie stosownie do przepisu art. 109 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.; dalej: GospNierU). W opracowaniach dotyczących prawa ksiąg wieczystych pojawiało się jeszcze jedno rozwiązanie polegające na ujawnieniu w księdze wieczystej obowiązku odbudowy lub remontu obiektu zabytkowego wynikające z art. 29 ust. 2 ustawy z 15.2.1962 r. o ochronie dóbr kultury (tekst jedn. Dz.U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150; dalej: OchrKultU).

Każdy z wymienionych sposobów ujawnienia ma swój odrębny skutek i odmienny cel. Ujawnienie tej okoliczności stanowi z jednej strony, wyraz szczególnej ochrony przyznanej przez ustawodawcę celom, jakie są lub będą realizowane na nieruchomości przez ujawnienie specjalnego statusu prawnego i dodatkowych obowiązków nałożonych na właściciela przez ustawę o gospodarce nieruchomościami, ale także ochrony przyznanej potencjalnym nabywcom tych nieruchomości poprzez wymóg ujawnienia ustawowego prawa pierwokupu w księdze wieczystej.

Wpis ujawniający wpisanie do rejestru zabytków

OchrZabytkuU, podobnie jak OchrKultU (art. 15), przewiduje w art. 9 ust. 1 pkt 4, że wpisanie nieruchomości lub jej części do rejestru zabytków ujawnia się w księdze wieczystej danej nieruchomości na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków. Trafnie ustawodawca sprecyzował, że wpisanie [...]