Nieruchomości

nr 11/2003

Wieczystoksięgowe elementy prawa upadłościowego i naprawczego

Piotr Siciński
Autor jest sędzią wydziału ksiąg wieczystych Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa.
Abstrakt

Ustawa z 28.2.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535; dalej: PrUpNap), która weszła w życie z dniem 1.10.2003 r., wprowadza szereg zmian do sposobu dokonywania w księgach wieczystych wpisów związanych z ogłoszeniem upadłości. Wprowadzone rozwiązania w znacznym stopniu odbiegają od rozwiązań dotychczas obowiązujących rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej z 24.10.1934 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.; dalej: PrUp) i z 24.10.1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym (Dz.U. Nr 93, poz. 836 ze zm.; dalej: PrUkł), które - o czym należy pamiętać - zostały wprowadzone jeszcze przed unifikacją prawa ksiąg wieczystych. Nowa ustawa łącząc w sobie te dwa postępowania wybrała - wydaje się - optymalny wariant ich ujawniania w księgach publicznych. Zapobiec one mają problemom1, jakie powstawały np. na styku art. 27 PrUp i art. 47 ustawy z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.; dalej: KWU (obecnie art. 626 KPC). Nowa regulacja jest jednak znacznie bardziej złożona, co, przynajmniej na początku jej stosowania, może powodować problemy interpretacyjne prowadzące do zróżnicowania orzecznictwa. Nowa regulacja nie została także kompleksowo uwzględniona przy tworzeniu nowych przepisów o elektronicznej księdze wieczystej, które nadal odwołują się do zawiadomienia sędziego-komisarza (o otwarciu postępowania układowego), a więc instytucji nieznanej nowym przepisom.

Zakaz dokonywania wpisów celem zabezpieczenia wierzytelności

Pierwszoplanowy, z punktu widzenia konieczności „zamrożenia” majątku upadłego, jest zakaz dokonywania wpisów hipotek po ogłoszeniu upadłości. Zgodnie z art. 81 ust. 1 PrUpNap, po ogłoszeniu upadłości nie można dokonać w księdze wieczystej wpisu dotyczącego składników masy upadłości celem zabezpieczenia wierzytelności, chociażby powstała ona przed ogłoszeniem upadłości. Przy nowej redakcji tego przepisu trafnie zrezygnowano [...]