Abstrakt
Zarządzaniem nieruchomościami parają się obecnie liczne jednostki organizacyjne gmin działające w formie spółek z o.o. lub akcyjnych lub w formie zakładów budżetowych. Wiele z nich działalność taką prowadzi od lat i choćby z tego względu mało interesuje się aktualnymi podstawami prawnymi prowadzenia takiej działalności. Panuje też powszechne przekonanie, że jest to działalność zupełnie odpowiednia dla gminnych spółek i zakładów budżetowych, zwłaszcza gdy dotyczy ona nieruchomości stanowiących w całości lub w części własność gminy. Tymczasem obowiązujące obecnie przepisy w zasadzie zakazują gminie i jej jednostkom prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie i kreują taki model zarządzania, w którym gmina pełni jedynie funkcje właścicielskie, a nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania nieruchomościami. Wynika to z wielu ustaw - o samorządzie gminnym, o gospodarce komunalnej, o gospodarce nieruchomościami, o własności lokali, a nawet z ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Ustawa o gospodarce komunalnej
W sprawie form prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, ustawa o samorządzie gminnym (art. 9 ust. 2 i 3), odsyła do innej odrębnej ustawy. Jest nią ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn. Dz.U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 ze zm.; dalej: GospKomU). W art. 1 ust. 2 GospKomU zawiera również definicję zadań o charakterze użyteczności publicznej, jako takich których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, zaś w art. 1 ust. 1 dodatkowo przypomina, że dopuszczalne formy gospodarki komunalnej polegają na wykonywaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych i to wykonywaniu ich w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.
Należy ponadto zauważyć, że używany w GospKomU termin „gospodarka komunalna” jest szerszy niż termin „działalność gospodarcza”, gdyż może obejmować takie formy wykonywania [...]