Monitor Prawa Pracy

nr 12/2020

Możliwość „kumulacji” i „wygaśnięcia” uprawnień urlopowych w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości

DOI: 10.32027/MOPR.20.12.5
Mikołaj Rylski
Adiunkt w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Społecznej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.
Abstrakt

Zagadnienie możliwości „kumulowania” przez pracownika prawa do wypoczynku, który nie został mu udzielony „w okresie rozliczeniowym”, w którym i za który nabył do niego prawo, a także związana z tym kwestia możliwości całkowitego bądź częściowego pozbawienia pracownika, faktycznie (przez pracodawcę) bądź na poziomie normatywnym (przez ustawodawcę), uprawnienia do wykorzystania w takich okolicznościach urlopu w wyniku przekroczenia pewnej cezury czasowej, była kilkukrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości. Najciekawsze orzeczenia dotyczące tej materii, choć to wybór subiektywny, zostały w sposób chronologiczny zaprezentowane na łamach niniejszego artykułu.

TEZY ZBIORCZE:

1. Prawo do corocznego płatnego urlopu ma na celu umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie mu okresu wytchnienia i wolnego czasu. Cel ten różni się w tym względzie od prawa do zwolnienia chorobowego, które jest udzielane pracownikowi w celu umożliwienia mu powrotu do zdrowia (por. pkt 25 uzasadnienia). 2. Artykuł 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE powinien być interpretowany w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie ani przepisom lub praktykom krajowym, zgodnie z którymi pracownik przebywający na zwolnieniu chorobowym nie jest uprawniony do skorzystania z corocznego płatnego urlopu w okresie objętym zwolnieniem chorobowym (pod warunkiem że ma możliwość skorzystania z takiego prawa w innym odrębnym okresie), ani takim, które umożliwiają pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu chorobowym skorzystanie z corocznego płatnego urlopu w czasie trwania tego zwolnienia. Do państw członkowskich należy bowiem ustalenie warunków wykonania i transpozycji prawa do corocznego płatnego urlopu w drodze sprecyzowania konkretnych okoliczności, w których pracownicy mogą korzystać z tego prawa, jednak bez możliwości poddania jakimkolwiek warunkom samego istnienia tego prawa bezpośrednio wynikającego z omawianej dyrektywy (por. pkt 28, 31, 32 uzasadnienia; pkt 1 sentencji). 3. Artykuł 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE powinien być interpretowany w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym przewidującym wygaśnięcie prawa do corocznego płatnego urlopu wraz z końcem okresu rozliczeniowego lub okresu dozwolonego przeniesienia ustalonego przez prawo krajowe, jeżeli pracownik przebywał na zwolnieniu chorobowym przez całość lub część okresu rozliczeniowego, a jego niezdolność do pracy trwała aż do ustania stosunku pracy, ze względu na co nie mógł skorzystać ze swojego prawa do urlopu (por. pkt 49, 52 uzasadnienia; pkt 2 sentencji). 4. Artykuł 7 ust. 2 dyrektywy 2003/08/WE powinien być interpretowany w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym przewidującym w razie ustania stosunku pracy brak wypłaty jakiegokolwiek ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany coroczny płatny urlop na rzecz pracownika, który przebywał na zwolnieniu chorobowym przez całość lub część okresu rozliczeniowego bądź okresu dozwolonego przeniesienia, ze względu na co nie mógł skorzystać ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu. W celu obliczenia tego ekwiwalentu zwykłe wynagrodzenie pracownika – czyli to, które musi być wypłacane w trakcie okresu odpoczynku odpowiadającego corocznemu płatnemu urlopowi – jest dla pracodawcy wiążące (por. pkt 62 uzasadnienia; pkt 3 sentencji).



The possibility of „cumulation” and „lapsing” of vacation rights in the light of the judicial decision of the Court of Justice

The issue of the possibility of „cumulating” the right to vacation by an employee, which was granted in the „reference period”, in which and for which they acquired the right to, and also the issues of the possibility to a complete or partial deprivation, factual (by the employer) or on a normative level (by the lawmaker), of the right to use vacation in such circumstances as a result of surpassing certain time frame, was the subject of deliberation of the Court of Justice on a number of occasions. The most interesting judicial decisions regarding this matter, though the choice is subjective, are chronologically presented in this article. Keywords: right to vacation, reference period, vacations rights, vacation leave. Słowa kluczowe: prawo do wypoczynku, okres rozliczeniowy, uprawienia urlopowe, urlop wypoczynkowy.