Abstrakt

W wyroku z 14.12.2017 r. SN stwierdził, że „kilkudniowe szkolenie organizowane przez związek zawodowy w godzinach przeznaczonych na pracę nie stanowi czynności, o której mowa w art. 31 ust. 3 ustawy z 23.5.1990 r. o związkach zawodowych”. Przed rozważaniami dotyczącymi glosowanego wyroku należy zwrócić uwagę, na co najmniej dwie istotne kwestie. Po pierwsze – w przedmiotowym wyroku SN odnosi się wprawdzie do sfery indywidualnego prawa pracy, lecz jednocześnie do sfery pozostającej w bezpośredniej relacji do zbiorowego prawa pracy, gdyż zwolnienia na tzw. czynności doraźne wynikają z kompetencji związku zawodowego. Po drugie – od pewnego czasu SN już w kilku orzeczeniach w sposób istotny dokonuje wykładni przepisów zbiorowego prawa pracy. Czyni tak m.in. w orzeczeniu z 12.10.2017 r., gdzie rozstrzygnął niezmiernie istotną kwestię, nieposiadającą bezpośredniej regulacji prawnej, a mianowicie dotyczącą możliwości jednostronnego uchylenia mocy obowiązującej regulaminu wynagradzania. Tym samym w orzecznictwie SN dotyczącym zbiorowego prawa pracy zauważalny jest trend do przyjmowania dyrektyw o charakterze wykładni dynamicznej, a więc zastosowania reguł interpretacyjnych opartych na zasadach nie stricte wykładni językowej, semantycznej (skaryfikacyjnej), lecz funkcjonalno-celowościowej, a więc nakazującej interpretację regulacji prawnej w świetle jej przedmiotu i celu. Sąd Najwyższy, dokonując dynamicznej wykładni znaczeń językowych, z uwagi na usytuowanie tego sądu w wymiarze sprawiedliwości oraz powszechną praktykę uznawania jego wykładni, tym samym przeciwdziała sytuacji, gdy to samo brzmienie przepisu będzie zupełnie inaczej rozumiane przez różne organa władzy czy strony stosunków pracy. W zachowaniu SN widoczne jest zatem postępowanie kreatywne, wydobywające z norm prawnych zawartych w danym przepisie funkcję przyjętej regulacji i dopasowanie jej do potrzeb społecznych i stosownych oczekiwań w danym okresie. Wobec tego uprawnione jest postawienie tezy, że w orzecznictwie SN wyraźnie zauważalne jest przyjmowanie klauzuli rozsądku i krytycznej analizy regulacji prawnej w odniesieniu do aktualnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, co jest niezmiernie ważne w zakresie egzegezy prawniczej.