Abstrakt

Dekodowanie znaczenia pojęcia „pracodawcy” (jako drugiej obok pracownika strony w stosunku pracy), o którym mowa m.in. w art. 3 KP, od dawna nastręcza trudności, i to zarówno w judykaturze, jak i w piśmiennictwie z zakresu prawa pracy czy ubezpieczeń społecznych. Najlepszym tego dowodem jest liczba orzeczeń SN, w których wyjaśniał on, jaka jednostka organizacyjna może być uznana za pracodawcę, a jaka takiego statusu mieć nie może. Wynika to z niedoskonałej materii jurydycznej obowiązującej w tym względzie, która pojęcie podmiotowości po stronie pracodawcy odrywa od pojęcia podmiotowości obowiązującego w prawie cywilnym. W konsekwencji jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej (ta jest cechą normatywną, nie można jej nabyć na zasadzie domniemania ani obowiązywania jakiejś normy zwyczajowej) ani nawet zdolności prawnej (art. 33¹ KC), mogą być pracodawcami na gruncie prawa pracy. De lege lata warunkiem zdolności do występowania w charakterze pracodawcy nie jest posiadanie przez daną jednostkę organizacyjną zdolności do samodzielnego występowania w obrocie cywilnoprawnym w charakterze podmiotu praw i obowiązków. Artykuł 3 KP wciąż przyjmuje bowiem zarządczą, a nie właścicielską koncepcję pracodawcy. Pracodawcami mogą być także jednostki organizacyjne występujące w obrocie prawnym jako twory „spersonifikowane (komitety, zespoły, zrzeszenia producentów itp.)”.