Abstrakt
Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza prawa pracownika powołującego się na klauzulę (sprzeciw) sumienia do odmowy wykonania polecenia pracodawcy lub przełożonego, motywowanej poważnym i niemożliwym do pokonania konfliktem pomiędzy obowiązkiem stosowania się do poleceń a sumieniem danej osoby, w tym jego głębokimi i autentycznymi przekonaniami religijnymi lub światopoglądowymi o istotnej sile oddziaływania orazosobistym znaczeniu. Problem jest o tyle złożony, że – z jednej strony – istnieją regulacje prawne gwarantujące prawo do sprzeciwu, aby człowiek nie był prawnie zmuszany do postępowania sprzecznego z tym, co nakazuje mu sumienie, z drugiej natomiast zachodzi obawa, aby przez nieposłuszeństwo prawu nie dochodziło do sytuacji anarchii w państwie, w którym można by podważać normy prawne, powołując się na ich sprzeczność z sumieniem. Rodzi się również niebezpieczeństwo związane z rozbieżnością ocen, gdyż to samo zachowanie może być odmiennie ocenione przez różne podmioty w zależności od „ukształtowania” ich sumień.