Monitor Prawa Pracy

nr 3/2015

Ustawowa płaca minimalna w Niemczech

Bernd Waas
Dyrektor Zarządzający, Instytut Prawa Cywilnego i Gospodarczego. Uniwersytet Goethego, Frankfurt nad Menem.
Johannes Reinhard
Asystent naukowy, Instytut Prawa Cywilnego i Gospodarczego, Uniwersytet Goethego, Frankfurt nad Menem.
Abstrakt

Wprowadzanie w Republice Federalnej Niemiec ustawowej płacy minimalnej wywołało dużo obaw wśród polskich pracodawców, zwłaszcza tych z branży transportowej. W niniejszym opracowaniu autorzy omawiają wiele problemów natury praktycznej, które powstały na tle tej regulacji.

Wprowadzenie

W Republice Federalnej Niemiec od 1.1.2015 r. po raz pierwszy w historii obowiązuje dotycząca wszystkich branż oraz całego kraju ustawowa płaca minimalna. Na jej wprowadzeniu ma skorzystać prawie 3,7 mln pracowników sektora niskopłacowego. Ustawa z 11.8.2014 r. o uregulowaniu powszechnej płacy minimalnej1 (Mindestlohngesetz – MiLoG) weszła w życie 16.8.2014 r. Jest ona częścią ustawy o wzmocnieniu autonomii układowej (Tarifautonomiestärkungsgesetz) – obszernej reformy wprowadzonej przez rządzącą od grudnia 2013 r. Wielką Koalicję. Z materiałów dotyczących ustawy wynika, że wprowadzenie powszechnej dolnej granicy wynagrodzenia ma m.in. zapobiec stosowaniu konkurencji między pracodawcami poprzez oferowanie najniższego wynagrodzenia, co obciąża pracowników oraz systemy zabezpieczenia społecznego. W większym stopniu chodzi jednak o uwzględnienie faktu, że wskutek zmniejszania się liczby pracodawców objętych układem maleje znaczenie układów zbiorowych pracy2. Czy płaca minimalna ostatecznie wzmocni autonomię układową, jak tego oczekuje ustawodawca, okaże się dopiero w przyszłości. Niemniej już dzisiaj ustawa rodzi wiele problemów natury praktycznej, które zostaną przybliżone w dalszej części opracowania.