Abstrakt
W dniu 21.3.2011 r. weszły w życie przepisy nowelizacji Kodeksu pracy z 5.1.2011 r.1, na mocy której zmienione zostały zasady wydawania świadectw pracy dotyczących zatrudnienia pracowników na podstawie terminowych umów o pracę. W niniejszym opracowaniu autor na bazie praktycznych przykładów omawia problemy najczęściej występujące w praktyce.
Uwagi wstępne
Zgodnie ze zmienionymi przepisami pracodawca ma obowiązek wydania świadectwa pracy po zakończeniu kolejnych z umów terminowych (na czas określony, na czas wykonania określonej pracy, na okres próbny), obejmującego zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, począwszy od zawarcia pierwszej z nich. Jeśli więc pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie kolejnych umów terminowych, to najpóźniej po upływie 24 miesięcy od zawarcia pierwszej z takich umów powinien wydać świadectwo pracy. Jednak jeśli w dniu, w którym upływa termin 24 miesięcy od dnia zawarcia pierwszej umowy terminowej, trwa kolejna umowa o pracę, to obowiązek wydania świadectwa pracy powstaje dopiero z dniem zakończenia tej ostatniej umowy.
Obowiązek wydania świadectwa po 24 miesiącach zatrudnienia na podstawie umów terminowych
Powyższe zasady stosuje się do umów zawieranych od 21.3.2011 r. Po raz pierwszy obowiązek wydania świadectwa pracy na nowych zasadach może zatem powstać z upływem 24 miesięcy od dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji KP, czyli z upływem 20.3.2013 r. Czy w tym dniu trzeba wydać świadectwo pracy każdemu pracownikowi, który od 2 lat pracuje na podstawie umów terminowych? Nie, upływ 24 miesięcy zatrudnienia na podstawie umów terminowych nie oznacza automatycznie obowiązku wydania świadectwa pracy. Po pierwsze, świadectwo wydaje się tylko za zakończone okresy zatrudnienia, wobec czego nie można wydać świadectwa tylko za część okresu trwającej umowy o pracę. Po drugie, jeśli w dniu upływu okresu 24 miesięcy zatrudnienia terminowa umowa o pracę nadal trwa, to wydanie świadectwa następuje dopiero po zakończeniu tej umowy. Po trzecie, zgodnie z przepisami przejściowymi liczenie okresu 24 miesięcy rozpoczyna się od dnia zawarcia pierwszej umowy terminowej po wejściu w życie nowelizacji. Sam upływ 24 miesięcy obowiązywania znowelizowanych przepisów nie powoduje zatem obowiązku wydania świadectw pracy wszystkim zatrudnionym na podstawie umów terminowych. Konieczna jest analiza konkretnego przypadku.
Przerwa w zatrudnieniu a obowiązek wydania świadectwa pracy
Znowelizowane przepisy art. 97 KP wprowadziły nową zasadę, że pracodawca nie musi wystawiać świadectwa pracy, pomimo że między kolejnymi umowami terminowymi występują przerwy w zatrudnieniu. Na przykład pracodawca zatrudnia pracownika w warsztacie rzemieślniczym na podstawie umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy, po otrzymaniu zlecenia na wykonanie określonej partii produktów. Okresy wykonywania pracy są nieregularne i trwają od kilku dni do miesiąca, a przerwy między nimi wynoszą zwykle od kilku dni do dwóch tygodni. W takiej sytuacji zmienione przepisy ujęły pracodawcy obowiązków administracyjnych, ponieważ umożliwiły wystawienie jednego zbiorczego świadectwa pracy za okres 2 lat. Co warto zauważyć, obowiązujące obecnie przepisy nie określają wymiaru trwania przerwy między terminowymi umowami o pracę, którego przekroczenie zobowiązywałoby pracodawcę do wydania świadectwa pracy. Wobec tego obowiązek wystawienia świadectwa pracy nie powstanie nawet po upływie kilkunastu miesięcy od terminu zakończenia zatrudnienia. Na przykład pracownik wykonuje sezonowe prace przy zbiorze jabłek. Sezon trwa około dwóch miesięcy. Podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę na czas określony. Po zakończeniu sezonu pracodawca nie musi wystawić świadectwa pracy, pomimo że kolejna umowa o pracę zostanie zawarta w następnym sezonie, czyli za mniej więcej 10 miesięcy. Dopiero po drugiej umowie pracodawca będzie musiał wystawić świadectwo pracy, ponieważ przed trzecim sezonem upłynie okres 24 miesięcy, po którym pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo pracy, nawet bez wniosku pracownika.
Świadectwo między terminową umową o pracę a umową bezterminową
Obecnie przepisy Kodeksu pracy dozwalające na wydanie zbiorczego świadectwa pracy dotyczą [...]