Abstrakt

Funkcjonowanie organizacji związkowych u pracodawcy zobowiązanego do wprowadzenia regulaminu pracy powoduje, że organizacje te mogą mieć wpływ na procedurę jego wprowadzania. Lakoniczne brzmienie art. 104² KP i art. 30 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych¹ powoduje, że w doktrynie i orzecznictwie zarysowały się odmienne stanowiska co do tego, czy strona związkowa może zablokować procedurę wprowadzenia tego regulaminu. W niniejszym opracowaniu autorzy podejmują próbę odpowiedzi na pytanie, czy strona związkowa może zablokować wprowadzenie regulaminu pracy.

Wprowadzenie

Procedurę wprowadzania regulaminu pracy reguluje art. 104² KP. Zgodnie z § 1 tego przepisu, „regulamin pracy ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową”. Paragraf 2 powołanego przepisu stanowi, że: „W razie nieuzgodnienia treści regulaminu z zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin pracy ustala pracodawca”.

W przypadku gdy u pracodawcy funkcjonuje kilka organizacji związkowych, oprócz przepisów Kodeksu pracy, ma zastosowanie ZwZawU, a ściślej jej art. 30 ust. 4 i 5. Stosow­- nie do art. 30 ust. 4 ZwZawU „w sprawach wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia stanowiska z organizacjami związkowymi, organizacje te ustalają wspólnie wypracowane stanowisko. Sposób ustalania i przedstawiania tego stanowiska przez każdorazowo wyłanianą do tych spraw wspólną reprezentację związkową określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe”. Przepis ten modyfikowany jest przez ust. 5 tego samego artykułu, zgodnie z którym, „jeżeli w sprawie ustalenia (…) regulaminu pracy (…) organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne (…) nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych”.

Tryb procedury wprowadzania regulaminu pracy

Tryb procedury wprowadzania regulaminu pracy zależy od tego, czy u pracodawcy funkcjonuje jedna czy też więcej organizacji związkowych. Jeżeli u pracodawcy funkcjonuje jedna organizacja związkowa, ma zastosowanie wyłącznie art. 104² KP. Pracodawca w pierwszej kolejności zobowiązany jest do ustalenia z organizacją związkową terminu na uzgodnienie treści regulaminu. Następnie, w razie nieuzgodnienia z organizacją związkową treści regulaminu pracy w ustalonym wcześniej terminie, pracodawca może i powinien ustalić regulamin samodzielnie².

Jeżeli u pracodawcy funkcjonują dwie organizacje związkowe lub więcej, w pierwszej kolejności ma zastosowanie art. 30 ust. 4 i 5 ZwZawU. Pracodawca powinien najpierw przedstawić organizacjom związkowym projekt regulaminu, a następnie organizacje związkowe w ciągu 30 dni powinny przedstawić pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko dotyczące proponowanego projektu³. Dalszy tryb postępowania zależy od reakcji organizacji związkowych po upływie 30 dni:

– w razie przedstawienia wspólnego stanowiska akceptującego propozycję pracodawcy jest on uprawniony do wprowadzenia regulaminu pracy, a procedura konsultacji ulega zakończeniu;

– w razie nieprzedstawienia wspólnego stanowiska decyzję w sprawie ustalenia regulaminu pracy podejmuje samodzielnie pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji. W takim przypadku pracodawca nie ma obowiązku prowadzenia dalszych ustaleń z organizacjami związkowymi, a zobowiązany jest jedynie rozpatrzyć ich odrębne stanowiska. Stanowiska te nie mają charakteru wiążącego (art. 30 ust. 5 ZwZawU);

– jeżeli zakładowe organizacje związkowe przedstawią wspólne stanowisko, w którym zakwestionują zaproponowaną treść regulaminu, konieczne jest, zgodnie z art. 104² § 2 KP, ustalenie przez pracodawcę i wspólną reprezentację związkową terminu na uzgodnienie treści regulaminu pracy (maksymalnego terminu prowadzenia negocjacji w tym przedmiocie).

Wykładnia przepisów regulujących procedurę wprowadzania regulaminu pracy nie pozostawia wątpliwości, że [...]