Abstrakt

W niniejszym opracowaniu autorzy próbują rozstrzygnąć, czy pracownikowi zatrudnionemu u kilku pracodawców będzie przysługiwała odprawa rentowa na mocy art. 92¹ § 1 KP, u każdego z tych pracodawców, u których następuje zakończenie stosunku pracy, jak również, czy otrzymanie odprawy rentowej wyklucza otrzymanie przez pracownika innych odpraw związanych z ustaniem stosunku pracy.

Poniższe rozważania, chociaż związane są z odprawą rentową, można również w większości odnieść do odprawy emerytalnej.

Wprowadzenie

W sytuacji faktycznej, gdy jednocześnie ustają stosunki pracy pracownika zatrudnionego u kilku pracodawców z uwagi na przejście na rentę, powstaje pytanie, czy z mocy art. 92¹ § 1 KP będzie pracownikowi przysługiwała odprawa rentowa u każdego z jego pracodawców.

Problem ten jest o tyle istotny, że z reguły pracodawca stara się uniknąć wypłaty odprawy rentowej, wskazując na jej jednorazowy charakter, wynikający z art. 92¹ § 1 KP, w przypadku gdy została już wypłacona przez innego pracodawcę.

W celu rozstrzygnięcia, czy pracownikowi przysługuje wówczas roszczenie o wypłatę odprawy rentowej u każdego pracodawcy i czy możliwe jest dochodzenie tych świadczeń na drodze sądowej, należy określić ich charakter prawny. Przyjęta koncepcja będzie bowiem wpływała na interpretację przepisów regulujących uprawnienie do odprawy rentowej. Zagadnienia, które przede wszystkim wymagają wyjaśnienia, to:

– pojęcie „przejścia na rentę”,

– treść zwrotu „ustanie stosunku pracy” oraz związek ustania stosunku pracy z uzyskaniem uprawnień rentowych, a także

– zbieg tytułów do odprawy rentowej i do innych odpraw związanych z ustaniem stosunku pracy oraz

– zbieg odpraw z tego samego tytułu uzyskiwanych od różnych pracodawców.

Oceniając zasadność przyznania pracownikowi odprawy rentowej obok innych odpraw związanych z ustaniem stosunku pracy u danego pracodawcy czy też uzyskania prawa do odprawy rentowej u kilku pracodawców, przy spełnieniu przez pracownika wymaganych przesłanek u każdego z nich osobno, należy dokonać ogólnej analizy problemu przejścia na rentę. Kontekst ustania stosunku pracy, pozostającego w związku z wydaniem decyzji o ustaleniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jest podstawą do rozważań o zbiegu odprawy rentowej z innymi świadczeniami należnymi pracownikowi w związku z ustaniem stosunku pracy, w tym także u kilku pracodawców.

Należy zauważyć, że często tezy orzeczeń sądowych i komentarze doktryny dotyczące bezpośrednio odprawy emerytalnej mają zastosowanie do odprawy rentowej i odwrotnie. Stąd podjęte w artykule rozważania, chociaż związane są z odprawą rentową, można również w większości odnieść do odprawy emerytalnej.

„Przejście na rentę”

Na podstawie art. 92¹ § 1 KP, stanowiącym podstawę prawną roszczenia, jedyną przesłanką nabycia prawa do odprawy rentowej jest ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na rentę. Zostało ono oderwane od stażu pracy pracownika u konkretnego pracodawcy. Przejście na rentę oznacza zmianę statusu prawnego osoby z pracownika na rencistę.

W ugruntowanym orzecznictwie SN przyjmuje, że kontynuowanie stosunku pracy po przyznaniu pracownikowi renty, nawet mimo pobierania tego świadczenia, nie oznacza przejścia na rentę¹. Spełnienie bowiem przez pracownika warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy nie powoduje ustania stosunku pracy ex lege, ani nawet nie [...]