Abstrakt

Swoboda pracownika w rozwiązywania stosunku pracy bywa niekiedy ograniczana, ale możliwość ta musi wynikać z przepisów prawa. W niniejszym opracowaniu autor omówi jeden z tych szczególnych przypadków, kiedy zasada swobody pracownika w rozwiązywaniu stosunku pracy doznaje wyjątku, a mianowicie niemożność rozwiązania w okresie odbywania kary przez skazanego stosunku pracy bez zgody sądu.

Wstęp

W polskim prawie pracy pracownik ma swobodę rozwiązywania stosunku pracy. Przepisy prawa pracy poza koniecznością uzyskania przez przedstawiciela ustawowego pracownika ograniczonego w zdolności do czynności prawnych zgody sądu na rozwiązanie stosunku pracy, który sprzeciwia się jego dobru (art. 22 § 3 KP), nie czynią wyjątków od zasady swobody pracownika w rozwiązywaniu stosunku pracy. Wyjątek taki statuują przepisy Kodeksu karnego (art. 35 § 2 KK), Kodeksu karnego skarbowego (art. 35 § 2 KK w zw. z art. 26 § 4 KKS) i Kodeksu wykroczeń (art. 20 § 2 KW), które jako przepisy szczególne nakładają taki obowiązek na pracownika odbywającego karę ograniczenia wolności.

Kara ograniczenia wolności

W polskim prawie karnym kara ograniczenia wolności przewidziana jest jako sankcja za przestępstwo (art. 32 pkt 2 KK), przestępstwo skarbowe (art. 26 § 1, 3 i 4 KKS) i wykroczenie (art. 18 pkt 2 KW). Nie ma natomiast możliwości wymierzenia kary ograniczenia wolności za wykroczenie skarbowe (art. 47 § 1 KKS).

Zarówno przy skazaniu za przestępstwo (art. 34 § 2 KK) albo przestępstwo skarbowe (art. 34 § 2 KK w zw. z art. 26 § 4 KKS), jak i ukaraniu za wykroczenie (art. 20 § 1 KW), w czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany (ukarany):

1) nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu,

2) jest obowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd,

3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary.

Obowiązek wykonywania pracy wskazanej przez sąd przez osobę zatrudnioną w chwili wydawania wyroku może polegać na potrąceniu od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez sąd. Ponadto w okresie odbywania kary skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy (art. 35 § 2 KK, art. 35 § 2 KK w zw. z art. 26 § 4 KKS, art. 20 § 2 KW).

Rozstrzygnięcie sądu

Stosownie do przepisów Kodeksu karnego wykonawczego sądem właściwym do wydania zgody na rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika jest sąd rejonowy, w którego okręgu kara jest wykonywana (art. 55 § 1 KKW). Postępowanie wszczyna się na wniosek skazanego (art. 6 § 1 KKW, art. 19 § 1 KKW). Stronami w postępowaniu są skazany (art. 5 § 1 KKW) i prokurator (art. 21 KKW). O wyrażeniu zgody na rozwiązanie stosunku pracy bądź o odmowie wyrażenia takiej zgody sąd orzeka postanowieniem (art. 18 § 1 KKW) w składzie jednego sędziego (art. 20 §1 KKW). Na postanowienie sądu odmawiające zgody na rozwiązanie stosunku pracy zażalenie przysługuje skazanemu (art. 6 § 1 KKW i art. 425 § 3 KPK w zw. z art. 1 § 2 KKW), a na każde postanowienie sądu zażalenie przysługuje prokuratorowi (art. 21 KKW i art. 425 § 3 i 4 KKW w zw. z art. 1 § 2 KKW). Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia (art. 100 § 2 KPK w zw. z art. 460 KPK w zw. z art. 1 § 2 KKW). Stosownie do art. 9 § 2 KKW orzeczenie o wyrażeniu zgody staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia, czyli z upływem terminu do wniesienia zażalenia albo z chwilą wydania przez sąd II instancji postanowienia oddalającego zażalenie.

Postanowienie sądu wyrażające zgodę na rozwiązanie stosunku pracy nie powinno określać sposobu, w jaki pracownik może rozwiązać stosunek pracy. Rozstrzygnięcie tej kwestii wykracza poza [...]