Abstrakt
Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania, bez uprzedzenia i o każdej porze, kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli przestrzegania przepisów dotyczących legalności zatrudnienia.
Niniejsze opracowanie zostanie poświęcone omówieniu przestępstwa określonego w § 2 art. 225 KK, jakim jest utrudnianie lub udaremnianie czynności służbowych osobie uprawnionej do przeprowadzenia kontroli w zakresie inspekcji pracy.
Uwagi wstępne
Przepis art. 225 KK typizuje w § 2 utrudnianie lub udaremnianie czynności służbowych osobie uprawnionej do przeprowadzenia kontroli w zakresie inspekcji pracy. Przepis ten stanowi novum w systemie polskiego prawa karnego. Ten typ czynu zabronionego nie był znany ustawom karnym z 1932 r. oraz 1969 r. Sporny wydaje się związek tego przepisu z przestępstwami zamieszczonymi w rozdziale XXIX KK „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych i samorządu terytorialnego”. Takie usytuowanie nie jest w pełni uzasadnione. Przepis ten bowiem powinien znaleźć się w rozdziale XXVIII KK „Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową”.
Przedmiot ochrony
Bezpośrednim przedmiotem ochrony art. 225 § 2 KK jest właściwe, niezakłócone funkcjonowanie służb powołanych do ochrony pracy. Przepis ten chroni dobra, jakie stanowią przedmiot kontroli, obejmując swoją ochroną także osoby dokonujące kontroli.
Za uboczny przedmiot ochrony należy uznać natomiast prawa osób wykonujących pracę zarobkową.
Podmiot
Przestępstwo z art. 225 § 2 KK ma charakter powszechny, to znaczy, że krąg jego sprawców nie jest ograniczony. Sprawcą tego występku może być każda osoba zdolna odpowiadać karnie. Ustawodawca, określając krąg jego sprawców, użył określenia „kto” bez jakiegokolwiek innego dodatkowego określenia. Niejednokrotnie obowiązek współdziałania z kontrolującym ma nie tylko kontrolowany, ale również osoba reprezentująca go w trakcie kontroli oraz osoby upoważnione do prowadzenia spraw kontrolowanego i jego pracownicy. W związku z tym naruszenie art. 225 § 2 KK może być zarzucone jednocześnie, niezależnie od siebie, kilku osobom.
Przestępstwo z art. 225 § 2 KK może być popełnione również przez zaniechanie (art. 2 KK). Skutek określony w tym przepisie może być przypisany jedynie zaniechaniu konkretnej osoby, ale tylko wówczas, gdy do jej prawnego szczególnego obowiązku należy zapobiegnięcie temu skutkowi. W takim przypadku mamy do czynienia z przestępstwem indywidualnym1.
Strona podmiotowa
Przestępstwo z art. 225 § 2 KK może być popełnione wyłącznie umyślnie, czyli z zamiarem bezpośrednim (gdy sprawca ma zamiar jego popełnienia i chce go popełnić), jak również ewentualnym (gdy sprawca przewiduje możliwość popełnienia tego czynu i na to się godzi).
Strona przedmiotowa
Czynność sprawcza w przypadku występku z art. 225 § 2 KK polega na utrudnianiu lub udaremnianiu wykonywania czynności służbowych osobie uprawnionej do kontroli w zakresie inspekcji pracy lub osobie do pomocy jej przybranej.
Jednym z warunków efektywnej kontroli jest [...]