Abstrakt
W zależności od tego, czy wynagrodzenie za pracę zależy od czasu pracy, wydajności pracownika czy prowizji od zysku, wyróżniamy odpowiednio czasowy, akordowy i prowizyjny system wynagradzania za pracę. Podział na te 3 systemy jest modelowy, ponieważ w praktyce zazwyczaj występują systemy mieszane, stanowiące kombinację klasycznych systemów. W niniejszym opracowaniu autorka przeprowadzi szczegółową analizę akordowego systemu wynagradzania.
Uwagi wstępne
Pod pojęciem systemu wynagradzania za pracę rozumieć należy wszelkie powiązane ze sobą elementy warunkujące wynagrodzenie pracownika, na podstawie których ustala się wysokość przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za pracę. System wynagradzania za pracę bywa w literaturze przedmiotu definiowany również jako sposób określania ilości i jakości pracy wykonanej przez pracownika oraz obliczania odpowiadającego tej pracy wynagrodzenia1. Wskazać należy, że pojęcie „system wynagradzania” nie występuje w Kodeksie pracy expresis verbis, jednakże jest powszechnie używane przez doktrynę prawa pracy, przy czym nie ma dla niego powszechnie ustalonego zakresu znaczeniowego.
Należy mieć na względzie, że pojęcie systemu wynagradzania w nauce prawa i w naukach ekonomicznych jest różne. W ekonomii mówi się o systemie wynagrodzenia w węższym lub szerszym ujęciu, przyjmując, że system wynagradzania w ujęciu węższym obejmuje stosowane w danym zakładzie pracy składniki wynagrodzenia, określenie miejsca i warunków przyznawania oraz zasad ustalania i aktualizowania ich wysokości, natomiast w ujęciu szerszym pojęcie systemu wynagradzania obejmuje ponadto warunki i kryteria ocen, awansów i degradacji, zasady uzależniania wysokości funduszu płac poszczególnych jednostek organizacyjnych od wyników gospodarczych tych jednostek, podział kompetencji, zadań i odpowiedzialności w sferze wynagradzania w przedsiębiorstwie, techniki i procedury związane z obsługą systemu (naliczanie i kontrola prawidłowości wypłat, wypłaty i potrącenia, reklamacje)2.
Pojęcie akordowego systemu wynagradzania
Akordowy system wynagradzania, podobnie jak każdy z pozostałych systemów, stanowi przedmiot ustaleń umownych między stronami stosunku pracy i tym samym wymaga ich zgodnej woli3. Ustalony przez strony system wynagradzania może zostać zmieniony w drodze porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego.
Wprowadzenie systemu wynagradzania w zakładzie pracy następuje w regulaminie wynagradzania lub innym akcie prawa wewnątrzzakładowego. Ustalenie w przepisach płacowych obowiązujących w zakładzie pracy co najmniej stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub pracę wykonywaną na określonym stanowisku oraz systemu wynagradzania należy uznać za obligatoryjny obowiązek nałożony na każdą osobę odpowiedzialną za stanowienie przepisów płacowych4. Powstaje jednak pytanie o konsekwencje niezrealizowania tego obowiązku.
Jak wynika z wyroku [...]