Abstrakt
Ustawa z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych1 wprowadziła do definicji wypadku przy pracy nowe pojęcia: „uraz” i „śmierć”.
Przedmiotem opracowania będzie wyjaśnienie ustawowych elementów składających się na pojęcie urazu. Rozważenia także wymaga, czy wprowadzenie nowego elementu do definicji wypadku przy pracy było uzasadnione.
Uwagi wstępne
Zgodnie z art. 3 ust. 1 WypadkiU za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Uraz jest określany jako uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego (art. 2 pkt 13 WypadkiU). Śmierć jest pojęciem niezdefiniowanym w WypadkiU, należy więc w tym zakresie odwołać się do przyjętego jej określenia jako trwałego i nieodwracalnego ustania funkcji pnia mózgu2.
W poprzednich regulacjach definicje wypadków przy pracy nie zawierały elementu szkody (w sensie powstania urazu lub nastąpienia śmierci), która byłaby jednym z kryteriów uznania danego zdarzenia za wypadek przy pracy. Jednakże wprowadzenie tego pojęcia nie jest przypadkowe. Na gruncie poprzednich regulacji toczyła się dyskusja i wyrażane były wątpliwości, czy kwalifikacja zdarzenia jako wypadku przy pracy jest zdeterminowana wystąpieniem uszczerbku na zdrowiu. Obecna regulacja rozwiewa wątpliwości w tym zakresie. Ustawodawca określił bowiem expressis verbis postacie szkody na osobie rodzące skutki prawne na gruncie WypadkiU.
Pojęcie urazu występuje nie tylko w ubezpieczeniu wypadkowym. Ustalenie urazu podlega przede wszystkim ocenie lekarskiej. Z tego względu jest to pojęcie najbardziej znane w medycynie sądowej, w której uraz określa się jako działanie czynników szkodliwych o różnym charakterze, jak czynnik mechaniczny, chemiczny (np. zatrucie), wysoka lub niska temperatura, energia elektryczna3. Urazem jest także doznanie uszkodzenia ciała, np. uraz czaszki, uraz zadany narzędziem tępym, uszkodzenie urazowe głowy4. Można zauważyć, iż uraz jest określany jako przyczyna uszkodzenia ciała, czyli czynnik o charakterze [...]