Monitor Prawa Pracy

nr 5/2006

Jak utworzyć radę pracowników?

Bartłomiej Raczkowski
Autor jest adwokatem, partnerem w kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak.
Abstrakt

Niniejsze opracowanie stanowi pierwszą część cyklu poświęconego omówieniu ustawy z 7.4.2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji1, która wprowadza po stronie pracodawców nowe obowiązki.

Ustawa ta, z ponadrocznym opóźnieniem, wdraża postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/14/WE z 11.3.2002 r. ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej. Dyrektywa wymaga, aby państwa członkowskie UE wprowadziły w zakładach i przedsiębiorstwach stałe systemy informowania i konsultowania się z pracownikami za pośrednictwem ich przedstawicieli.


Wprowadzenie

Nasza ustawa wdraża te założenia poprzez nakaz tworzenia u pracodawców rad pracowników. Liczebność rad ma być uzależniona od liczby zatrudnionych pracowników. I tak u pracodawców zatrudniających od 50 do 250 ma liczyć trzech członków, od 251 do 500 - pięciu członków, a powyżej 500 - siedmiu. Przy czym do 23.3.2008 r. IiKPracU będzie miała zastosowanie tylko do pracodawców zatrudniających co najmniej 100 pracowników (art. 26 ust. 1).

Wadą polskiej regulacji prawnej jest to, że nie zdobyła się na przełamanie monopolu związkowego na reprezentację załogi i przewiduje, że u tych pracodawców, gdzie istnieją związki zawodowe, to one, a nie pracownicy będą powoływać rady. Związki, aby mogły wykonywać to uprawnienie, muszą jednak mieć cechę tak zwanej „reprezentatywności”, czyli w tym wypadku zrzeszać co najmniej 7% załogi. Tylko tam, gdzie związki są mniejsze lub w ogóle nie działają, pracownicy będą mogli sami wybrać swoich przedstawicieli do rad. Pracownicy prawo wyboru członków rad zachowają również, gdy w zakładzie działa kilka takich „reprezentatywnych” organizacji związkowych i organizacje te nie dojdą do porozumienia w sprawie mianowania członków rad. Jednak wtedy pracownicy nie będą mieli prawa swobodnego wyboru członków rad - wybór zostanie ograniczony tylko do kandydatów przedstawionych przez związki.

Celowo skrótowo traktuję wskazaną powyżej kwestię i zwracam na nią uwagę jedynie w kategorii wstępu do dalszej części artykułu, który poświęcony jest omówieniu mechaniki powoływania rady zakładowej w obu przypadkach - przez związki i przez pracowników. Definicję reprezentatywności związków w rozumieniu IiKPracU przedstawię poniżej jako [...]