Abstrakt
Ustawodawca kształtuje ograniczenia w swobodzie konkurencji na różnych płaszczyznach, począwszy od zdefiniowania zakazu nieuczciwej konkurencji, poprzez bezwzględne i względne zakazy ustawowe podejmowania działalności konkurencyjnej (tzw. konkurencji uczciwej). Wprowadza też możliwość kształtowania zakazu konkurencji na drodze nazwanych umów o zakazie konkurencji stanowiąc o istotnych postanowieniach tychże umów. Rozmaite porozumienia ograniczające swobodę konkurencji kształtują również strony korzystając ze swobody umów.
Podstawowe rozważania w niniejszej publikacji toczą się wokół umownych zakazów konkurencji w stosunku pracy. Zakazy konkurencji w stosunku pracy i po jego ustaniu należą do zakazów mających na celu ograniczenie prowadzenia konkurencji uczciwej. Muszą mieć swoje oparcie w umowie w przeciwieństwie do zakazów wynikających z ustawy. W pierwszej części opracowania przedstawione zostaną zagadnienia ogólne dotyczące zakazów konkurencji w stosunku pracy poprzedzone krótkim wprowadzeniem dotyczącym zakazów ustawowych1.
Zakazy ustawowe
Swobodę prowadzenia działalności konkurencyjnej w poszczególnych przypadkach mogą wyłączyć przepisy prawa. Zakazy te mogą mieć postać bezwzględną lub względną. Innymi słowy, te pierwsze mogą kategorycznie zakazywać prowadzenia działalności konkurencyjnej w sposób niedoznający żadnych wyjątków. W przypadku zakazów o charakterze względnym podjęcie działalności gospodarczej jest dopuszczalne pod warunkiem otrzymania zgody uprawnionych organów.
Bezwzględny zakaz ustawowy przewiduje art. 56 § 3 ustawy z 16.9.1982 r. - Prawo spółdzielcze2. Wynika z niego bowiem, że członkowie rady i zarządu nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi wobec spółdzielni, a w szczególności uczestniczyć jako wspólnicy lub członkowie władz przedsiębiorców prowadzących działalność konkurencyjną wobec spółdzielni. Naruszenie zakazu konkurencji stanowi podstawę odwołania członka rady lub zarządu oraz powoduje inne skutki prawne przewidziane w odrębnych przepisach. W przypadku naruszenia przez członka rady nadzorczej zakazu konkurencji określonego w § 3 rada może podjąć uchwałę o zawieszeniu go w pełnieniu czynności.
Za działalność konkurencyjną w stosunku do interesów spółdzielni może być traktowana działalność, która mieści się w zakresie działania konkretnej jednostki, jest wyznaczona ogólnie przez przepisy PrSpółdz i - jak się wskazuje w literaturze [...]