Abstrakt
Duża liczba ujawnionych chorób zawodowych w połączeniu ze wzrostem świadomości prawnej i łatwiejszym dostępem do pomocy prawnej1 powoduje wzrost liczby postępowań dotyczących roszczeń odszkodowawczych z tego tytułu. Pracodawcy, a szczególnie ci, którzy prowadzą działalność w obszarach największego zagrożenia występowaniem chorób zawodowych (górnictwo, przemysł chemiczny itd.), muszą być przygotowani na spotkanie z profesjonalnie przygotowanymi powództwami dotyczącymi żądań wypłaty odszkodowań o wartości nierzadko nawet kilkuset tysięcy złotych. Ponadto należy pamiętać o tym, że ujawnienie choroby zawodowej może nastąpić po wielu latach od zakończenia zatrudnienia. Pracodawcy zobowiązani są do tworzenia miejsc pracy wolnych od narażenia na czynniki powodujące choroby zawodowe. Najbardziej doskonałe środki ostrożności, najlepsza organizacja pracy i korzystanie ze zdobyczy techniki nie zlikwidują jednak ryzyka wystąpienia chorób zawodowych. Pracodawca musi być przygotowany do poniesienia skutków tego zjawiska.
W niniejszym opracowaniu Autor wskazuje na najczęściej występujące roszczenia pracowników wobec odpowiedzialnego pracodawcy i przedstawia zarzuty, jakie pracodawca może przeciwko takim roszczeniom podnosić. Ze względu na objętość artykuł prezentujemy w dwóch częściach2.
Uwagi wstępne
Od 1.1.1990 r. pracownicy poszkodowani wskutek wystąpienia chorób zawodowych zostali uprawnieni do dochodzenia od zobowiązanych pracodawców naprawienia szkody na podstawie prawa cywilnego, jeżeli świadczenia otrzymane na podstawie obowiązujących przepisów o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego nie wyrównały jej w pełnym zakresie - obecnie jest to ustawa z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych3. Było to związane z uchyleniem przez przepis art. 4 pkt 3 ustawy z 24.5.1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym4 przepisu art. 40 ustawy z 12.6.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych5, w myśl którego świadczenia tam wymienione stanowiły zaspokojenie wszelkich roszczeń z tytułu uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku przy [...]