Monitor Prawa Pracy

nr 5/2005

Prawo do projektu wynalazczego dokonanego w ramach szczególnego stosunku prawnego

Agnieszka Górnicz-Mulcahy
Autorka jest doktorantką w Zakładzie Prawa Pracy Instytutu Prawa Cywilnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Abstrakt

Problematykę związaną z projektami wynalazczymi dokonanymi w wyniku różnych form zatrudnienia twórcy reguluje obecnie ustawa z 30.6.2000 r. - Prawo własności przemysłowej1. Niniejsza analiza ma na celu przedstawienie szczególnych sytuacji związanych z własnością wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, powstałych w wyniku różnych form zatrudnienia twórcy. Przede wszystkim mowa o przypadkach nieuregulowanych PrWłPrzemU, a niewątpliwie budzących trudności interpretacyjne.

Uwagi wprowadzające

Przepisy PrWłPrzemU, które weszły w życie 22.8.2001 r., normują:

- stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych;

- zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców;

- zadania i organizację Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej2.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 PrWłPrzemU prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, twórcy. Zasadą jest, że podmiotem uprawnionym jest twórca, a jedynie w przypadkach wyczerpująco uregulowanych w art. 11 - przedsiębiorca. Prawo do patentu przysługuje ex lege przedsiębiorcy jedynie w razie dokonania wynalazku w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy (art. 11 ust. 3 PrWłPrzemU)3.

Do przypadków nieuregulowanych w PrWłPrzemU, ale stwarzających trudności interpretacyjne należą:

- dokonanie projektu wynalazczego przez pracownika, któremu na podstawie art. 42 § 4 KP powierzono wykonywanie innej pracy;

- dokonanie projektu wynalazczego w warunkach określonych w art. 22 § 1- prawo do projektu wynalazczego w sytuacji przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 23Aby w pełni przedstawić powyższe problemy, należy zdefiniować pojęcia kluczowe, takie jak projekt wynalazczy, a także wskazać podstawową zasadę określającą podmioty i prawa podmiotowe własności przemysłowej.

Reguła ogólna nabywania prawa do projektu wynalazczego

Przedmiotem własności przemysłowej są projekty wynalazcze oraz oznaczenia towarów i usług, do których zaliczamy znaki towarowe4 i oznaczenia geograficzne5. Pojęcie projektu wynalazczego obejmuje zaś: wynalazki, wzory użytkowe, wzory [...]